31 Ιουλ 2012

Πως φτάσαμε στη διάσπαση της ΑΤΕ


Θερμοκήπιο τουλάχιστον ανορθόδοξων τακτικών αποτέλεσε για δεκαετίες η Αγροτική Τράπεζα, αποτέλεσμα κακοδιαχείρισης, διασπάθισης κρατικών πόρων και «αξιοποίησης» της τράπεζας για την εξυπηρέτηση συμφερόντων και «φίλιων» δυνάμεων.

Η υπόθεση του Χρηματιστηρίου Αθηνών το 1999, όπου η ΑΤΕ «διατάχθηκε» από την τότε κυβέρνηση να ξοδέψει πολλά δισ. για τη στήριξη του χρηματιστηρίου, μετοχοδάνεια που...
εγκρίνονταν αυθημερόν, τα δομημένα ομόλογα, «επενδύσεις» σε επικίνδυνα παράγωγα προϊόντα, δάνεια προς «φίλιες» δυνάμεις χωρίς εξασφαλίσεις ακόμα και σε επιχειρηματίες που θεωρούνταν από την αγορά χρεοκοπημένοι (Μπατατούδης, κ.α.), θαλασσοδάνεια προς αγροτικούς συνεταιρισμούς κ.α. αποτελούν ορισμένα μόνο, τα πλέον τρανταχτά, παραδείγματα της διακομματικής – διαχρονικής κακοδιαχείρισης που είχε λάβει χώρα στην τράπεζα.

Σε αυτά πρέπει να προστεθεί ένα μεγάλο δίκτυο θυγατρικών εταιρειών, από εταιρία ενοικίασης αυτοκινήτων μέχρι διαφημιστική εταιρεία, όπου η διασπάθιση χρήματος δεν έχει προηγούμενο: από τα κεφάλαια που επένδυσε η τράπεζα για την δημιουργία και υποστήριξη των εταιριών αυτών σήμερα έχει χαθεί το 82%. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 5% του χαρτοφυλακίου δανείων της ATEBank αφορά δάνεια που έχουν χορηγηθεί σε θυγατρικές της, με προεξέχουσα την ATE Leasing, και ποσοστό άνω του …70% βρίσκονται σε καθυστέρηση.

Με όλα αυτά δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη ότι από το 1997 μέχρι το 2011 το Δημόσιο είχε διαθέσει 5 δισ. ευρώ για την κεφαλαιακή ενίσχυση της τράπεζας τα οποία έγιναν «καπνός». Μόνο το 2011 το ελληνικό δημόσιο ενίσχυσε την ΑΤΕ με νέα κεφάλαια ύψους 1,55 δισ. ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο διάστημα 2002 – 2010 η τράπεζα παρουσίασε ζημιές ύψους 300 εκατ. ευρώ ενώ αν υπολογιστεί το εννεάμηνο του 2011 (που περιλαμβάνει μικρό μόνο μέρος του PSI) οι ζημιές για την τράπεζα ξεπερνούν το 1,3 δισ. ευρώ. Αν προστεθεί το PSI οι απώλειες ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και κατά τα «χρυσά» χρόνια για το τραπεζικό σύστημα η τράπεζα παρουσίαζε συγκριτικά χαμηλή κερδοφορία ενώ την περίοδο 2005 – 2010 το μεγαλύτερο μέρος των κερδών της -ύψους 10 δισ. ευρώ- διατέθηκε για την αντιμετώπιση της μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Από 5.671 εργαζόμενους που απασχολούνταν το 2001 στον Όμιλο ΑΤΕ, ξεπέρασαν τους 10.000 το 2010 ενώ σήμερα μετά την εφαρμογή του προγράμματος εξυγίανσης έχουν περιοριστεί στους 9.300. Σύμφωνα με πληροφορίες περίπου 480 εργαζόμενους στην τράπεζα, σε σύνολο 5.900, είναι …καθαρίστριες, που αντιστοιχεί περίπου στο 10% των εργαζομένων. Επιπρόσθετα περίπου 15 εργαζόμενοι της τράπεζας είναι απασπασμένοι σε κόμματα και γραφεία βουλευτών! Υπενθυμίζεται ότι στο τελευταίο stess test (2011) η ATEBank βρέθηκε στην τελευταία θέση μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών τραπεζών που συμμετείχαν στην άσκηση (περίπου 90).

Έτσι η ΑΤΕ λίγο πριν την απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) για την διάσπαση της τράπεζας σε καλό και κακό κομμάτι βρίσκονταν με -3 δισ. ευρώ ιδία κεφάλαια ενώ ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας διαμορφώνονταν στο -20%. Τη χαριστική βολή στην κεφαλαιακή βάση της τράπεζας έδωσε το κούρεμα των ομολόγων (PSI).

Η γενναία προσπάθεια της διοίκησης Πανταλάκη, να τερματίσει το κακό αυτό ιστορικό και να προχωρήσει στη ριζική αναδιάρθρωση του ομίλου, με πωλήσεις θυγατρικών, τη διενέργεια υψηλών προβλέψεων και την περιστολή των δαπανών δεν ήταν ικανή για την σωτηρία της τράπεζας. Για να ανακεφαλαιοποιηθεί και να αποκτήσει δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 8% (που είναι το ελάχιστο εποπτικό όριο) το ελληνικό δημόσιο θα έπρεπε να διαθέσει 4 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι το πρόβλημα της ΑΤΕ έπρεπε να λυθεί το αργότερο μέχρι σήμερα καθώς έληγε η σχετική παράταση που είχε δώσει η ΕΚΤ. Αν το πρόβλημα δεν είχε λυθεί η ΑΤΕ θα θωρείτο μη βιώσιμη, και θα έπρεπε να επιστραφούν άμεσα τα 6,3 δισ. ευρώ που έχει λάβει ως ρευστότητα από το ευρωσύστημα, με ανεξέλεγκτες επιπτώσεις για την οικονομία. Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) έχοντας την εισήγηση του ανεξάρτητου συμβούλου (Bain) η οποία συμφωνούσε με μελέτη της Alvez & Marsal (Μάιος 2012) που έγινε για λογαριασμό του ελληνικού δημοσίου αποφάσισε την διάσπαση της ATE σε καλό και κακό κομμάτι με την πώληση του πρώτου και την εκκαθάριση του δευτέρου.

Έτσι ακολουθώντας το νομικό πλαίσιο διοργάνωσε εμπιστευτική διαδικασία υποβολής προσφοράς καλώντας στις αρχές Μαίου τις τέσσερεις μεγαλύτερες τράπεζες, οι οποίες έχουν κριθεί συστημικής σημασίας και βιώσιμες και έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί (ΕΤΕ, Eurobank, Alpha και Πειραιώς) να υποβάλλουν προσφορές για την απόκτηση των υγιών στοιχείων. Παράλληλα απευθύνθηκε σε δυο διεθνείς επενδυτικές τράπεζες προκειμένου να διερευνήσουν την ύπαρξη ενδιαφέροντος από το εξωτερικό.

Ωστόσο το ενδιαφέρον απο το εξωτερικό ήταν μηδενικό ενώ δεν κατέθεσαν καμία προσφορά Εθνική και Alpha. Πρόταση κατέθεσαν μόνον η Πειραιώς και η Eurobank και σημαντικό ρόλο στην επιλογή έπαιξε η δέσμευση της Πειραιώς για την διασφάλιση των θέσεων εργασίας της ΑΤΕ. Σύμφωνα με αναλυτές με την κίνηση αυτή θα αποκοπεί μια για πάντα ο ομφάλιος λώρος ΑΤΕ – κράτους που συντηρούσε την κακοδιαχείριση και θα σχηματιστεί ένας νέος ισχυρός τραπεζικός όμιλος που θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.

(matrix24.gr)