Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης παραμένει χωρίς νέα κυβέρνηση μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου. Καμιά από τις τρεις μεγάλες πολιτικές δυνάμεις δεν εξασφάλισε κοινοβουλευτική πλειοψηφία κι έπειτα από πέντε εβδομάδες διαβουλεύσεων δεν υπήρξε συμφωνία για το σχηματισμό μιας κυβέρνησης συμμαχίας.
Τα πολιτικά κόμματα έχουν «πολύ διαφορετικές θέσεις», επισήμανε ο Ναπολιτάνο, ο οποίος την Παρασκευή είχε ένα νέο σύντομο γύρο διαβουλεύσεων με τα κόμματα, ύστερα από την αποτυχία της προσπάθειας του ηγέτη της κεντροαριστερής συμμαχίας Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στη βουλή και στη γερουσία.
Ο πρόεδρος της Ιταλίας είπε ότι θα ζητήσει από τις δύο ομάδες εργασίες που θα σχηματιστούν να «καταρτίσουν συγκεκριμένες προτάσεις πολιτικής» που θα μπορούσαν να συμβάλλουν να ξεπεραστούν οι βαθιές ιδεολογικές διαφορές των κομμάτων. Η μία ομάδα ανέλαβε να καταρτίσει προτάσεις για θεσμικά ζητήματα, όπως ένας νέος εκλογικός νόμος για να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο να επαναληφθεί το τρέχον πολιτικό αδιέξοδο μετά από μελλοντικές εκλογικές αναμετρήσεις.
Στην ομάδα αυτή θα συμμετέχει ο πρώην πρόεδρος του συνταγματικού δικαστηρίου Βαλέριο Ονίντα και τρεις πολιτικοί, ένας από την κεντροδεξιά, ένας από την κεντροαριστερά και ένας από το κεντρώο κόμμα του Μόντι.
Η δεύτερη ομάδα θα ασχοληθεί με οικονομικά, κοινωνικά και ευρωπαϊκά θέματα. Σε αυτήν θα συμμετέχουν ένα πρώην στέλεχος της Τράπεζας της Ιταλίας, του κεντρικού πιστωτικού ιδρύματος της χώρας, ο επικεφαλής της ISTAT, της ιταλικής εθνικής στατιστικής υπηρεσίας, ο επικεφαλής της επιτροπής ανταγωνισμού, ο υπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων της υπηρεσιακής κυβέρνησης Μόντι και δύο βουλευτές.
Οι ομάδες των εμπειρογνωμόνων αναμένεται να αρχίσουν να εργάζονται την Τρίτη και ίσως απαιτηθούν εβδομάδες πριν παρουσιάσουν τις προτάσεις τους. Στο μεταξύ η υπηρεσιακή κυβέρνηση Μόντι θα συνεχίσει να ασκεί την εξουσία και θα «υιοθετήσει μέτρα κατεπείγοντος χαρακτήρα» για την τόνωση της οικονομίας, είπε ο Ναπολιτάνο.
Ο απερχόμενος υπηρεσιακός πρωθυπουργός, η κεντρώα συμμαχία του οποίου κατέγραψε κακές επιδόσεις στις εκλογές και αποδυναμώθηκε περαιτέρω από την παραίτηση του υπουργού Εξωτερικών της κυβέρνησής του Τζούλιο Τέρτσι την Τρίτη, είπε πως «ανυπομονεί» να παραδώσει την εξουσία στον επόμενο πρωθυπουργό.
Αν και τα πολιτικά κόμματα καλωσόρισαν την πρωτοβουλία του Ναπολιτάνο, παραμένει ασαφές εάν και πώς προτίθενται να άρουν το αδιέξοδο.
Ο Μπερσάνι —ο οποίος ηγείται της μεγαλύτερης κοινοβουλευτικής ομάδας— έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να συμμετάσχει σε μια κυβέρνηση ευρέως φάσματος με τους συντηρητικούς του κόμματος Λαός της Ελευθερίας (PdL) του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος αντιθέτως εμμένει στη θέση πως η μόνη λύση στην κρίση είναι ένας ευρύς συνασπισμός.
Η τρίτη ισχυρότερη ομάδα στo κοινοβούλιο, το Κίνημα Πέντε Αστέρια (M5S), ένα κόμμα διαμαρτυρίας, απορρίπτει κάθε συνεργασία με τα άλλα κόμματα και θέλει να του δοθεί η δυνατότητα να σχηματίσει αυτό δική του κυβέρνηση—παρά το ότι δεν διαθέτει πλειοψηφία, ούτε καν υποψήφιο πρωθυπουργό.
Εάν το αδιέξοδο δεν αρθεί να πρέπει να διεξαχθούν νέες εκλογές. Αλλά αυτό δεν θα μπορέσει να διευθετηθεί ώσπου εκλεγεί ο διάδοχος του Ναπολιτάνο, η θητεία του οποίου λήγει την 15η Μαΐου, από τη βουλή. Ο πρόεδρος της Ιταλίας δεν μπορεί να διαλύσει το κοινοβούλιο κατά το τελευταίο εξάμηνο της θητείας του.
Σχολιαστές έχουν προτείνει ο Ναπολιτάνο να εγκαταλείψει την διαμεσολαβητική προσπάθεια στην οποία έχει αποδυθεί και να παραιτηθεί μερικές εβδομάδες πριν από την κανονική ολοκλήρωση της θητείας του ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία νέας προσφυγής στις κάλπες. Ο ίδιος όμως απέκλεισε αυτό το ενδεχόμενο χθες: «θα συνεχίσω να ασκώ τα καθήκοντά μου ως την τελευταία ημέρα», είπε.
Οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι σε ενδεχόμενες νέες εκλογές θα κέρδιζε η συμμαχία του PdL του Μπερλουσκόνι και της Λέγκας με μικρή διαφορά ή ότι για άλλη μια φορά, δεν θα ανέκυπτε νικητής των εκλογών—εάν δεν αλλάξει ο εκλογικός νόμος. Κατά ορισμένες δημοσκοπήσεις η κεντροαριστερά θα μπορούσε να κερδίσει εάν τον Μπερσάνι αντικαθιστούσε ο δήμαρχος της Φλορεντίας Ματέο Ρέντσι.
Το παρατεινόμενο πολιτικό αδιέξοδο στην Ιταλία έχει προκαλέσει ανησυχίες στις αγορές. Την Πέμπτη η διαφορά απόδοσης ανάμεσα στα ιταλικά και τα γερμανικά 10ετή ομόλογα αναφοράς, ένας δείκτης του οικονομικού κινδύνου στην ευρωζώνη, αυξήθηκε στις 360 μονάδες βάσης, το υψηλότερο επίπεδο του τελευταίου εξαμήνου, πριν υποχωρήσει κλείνοντας κάτω από τις 350 μονάδες.