Τα αδιάθετα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, ως προληπτική πιστωτική γραμμή για να βγει η Ελλάδα από το μνημόνιο με δίχτυ ασφαλείας, δήλωσε ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στην εφημερίδα Τα Νέα. Εφόσον δεν χρησιμοποιηθούν, τα 11,5 δισ. ευρώ θα μειώσουν το δημόσιο χρέος.To γεγονός ότι η προσομοίωση ακραίων καταστάσεων που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (στρες τεστ) έδειξε ότι οι ελληνικές συστημικές τράπεζες δεν έχουν έλλειψη κεφαλαίων δίνει την ευκαιρία στην ελληνική οικονομία να αξιοποιήσει τα 11,5 δισ. του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με μεγαλύτερη άνεση και ευελιξία» αναφέρει ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, απαντώντας σε ερώτηση των «ΝΕΩΝ».
«Εξαιρώντας πρώτα ένα μικρό ποσό το οποίο πρέπει να μείνει ως μαξιλάρι ασφαλείας για απρόβλεπτους κινδύνους γενικότερα του χρηματοπιστωτικού συστήματος», συνεχίζει, «το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως προληπτική γραμμή στήριξης επιστρεφόμενο στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM).
»Με τον τρόπο αυτό: α) παραμένει διαθέσιμο σε περίπτωση που χρειαστεί είτε για το τραπεζικό σύστημα είτε για ευρύτερες ανάγκες της ελληνικής οικονομίας, β) μειώνει ισοπόσως το δημόσιο χρέος όσο δεν χρησιμοποιείται και γ) εφόσον μειώνει το δημόσιο χρέος δίνει τη δυνατότητα στην ελληνική κυβέρνηση να διαπραγματευθεί μια ρεαλιστική χαλάρωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 με σκοπό το γενικότερο όφελος της ελληνικής οικονομίας και των ελλήνων πολιτών».
»Με τον τρόπο αυτό: α) παραμένει διαθέσιμο σε περίπτωση που χρειαστεί είτε για το τραπεζικό σύστημα είτε για ευρύτερες ανάγκες της ελληνικής οικονομίας, β) μειώνει ισοπόσως το δημόσιο χρέος όσο δεν χρησιμοποιείται και γ) εφόσον μειώνει το δημόσιο χρέος δίνει τη δυνατότητα στην ελληνική κυβέρνηση να διαπραγματευθεί μια ρεαλιστική χαλάρωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 με σκοπό το γενικότερο όφελος της ελληνικής οικονομίας και των ελλήνων πολιτών».
Από το δάνειο του δεύτερου Μνημονίου που είχε πάρει η Ελλάδα το 2012, ποσό περίπου 50 δισ. ευρώ προοριζόταν για να στηρίξει τις τράπεζές της. Τελικά, 11,5 δισ. ευρώ από αυτά έμειναν ανέγγιχτα στο ράφι του ΤΧΣ καθώς τα στρες τεστ του Μάριο Ντράγκι έβγαλαν τις ελληνικές τράπεζες «καθαρές», χωρίς πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες.
Είναι αυτό το ποσό που συζητείται τώρα να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση της προληπτικής γραμμής στήριξης, ώστε να βγει η Ελλάδα από το Μνημόνιο με ένα δίχτυ ασφαλείας. Ουσιαστικά, τα 11,5 δισ. ευρώ είναι το κλειδί για την πόρτα εξόδου από το Μνημόνιο.
Τι προβλέπει το σχέδιο
Ο κ. Στουρνάρας μιλώντας στα «ΝΕΑ» υποστηρίζει ότι αυτό μπορεί να γίνει. Αυτό σημαίνει ότι ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος θεωρεί πως μπορούν να ξεπεραστούν οι επιφυλάξεις που διατυπώνονται από αξιωματούχους και πολιτικούς της ευρωζώνης σχετικά με την αλλαγή χρήσης των συγκεκριμένων κονδυλίων.
Ο κ. Στουρνάρας μιλώντας στα «ΝΕΑ» υποστηρίζει ότι αυτό μπορεί να γίνει. Αυτό σημαίνει ότι ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος θεωρεί πως μπορούν να ξεπεραστούν οι επιφυλάξεις που διατυπώνονται από αξιωματούχους και πολιτικούς της ευρωζώνης σχετικά με την αλλαγή χρήσης των συγκεκριμένων κονδυλίων.
Το σχέδιο προβλέπει ότι όλα θα γίνουν μέσω ESM. H ιδέα της «υβριδικής γραμμής» που υποστήριξε αρχικώς η κυβέρνηση φαίνεται πως έχει εξασθενίσει, αν όχι εγκαταλειφθεί.
Τα λεφτά θα πάνε πίσω στο Ταμείο της ευρωζώνης που μας χρηματοδοτεί και εφόσον δεν τα χρειαστούμε θα μπορέσουν να σβήσουν και ισόποσο χρέος. Ετσι, τα 11,5 δισ. ευρώ θα μπορέσουν να αποτελέσουν το πρώτο κούρεμα που θα κάνει μόνη της η Ελλάδα στο χρέος της, κατά 5%-6% του ΑΕΠ.
Σε αυτό το ποσοστό πρέπει να προστεθεί η ελάφρυνση του χρέους από την αναμενόμενη ρύθμιση της ευρωζώνης, η οποία εκτιμάται, σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου, γύρω στο 4%-5%. Επομένως, μιλάμε για μια συνολική ελάφρυνση της τάξης του 10% του ΑΕΠ.
Μια τέτοια μείωση του χρέους είναι προφανές ότι θα χαλαρώσει την πίεση για συνεχή υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα. Αυτά τα είχε απαιτήσει η τρόικα προκειμένου να καταστεί το χρέος βιώσιμο. Και αυτό με τη σειρά του θα επιτρέψει τη χορήγηση και κάποιων φοροελαφρύνσεων.
Προς το παρόν, βεβαίως, τίποτα δεν έχει οριστικοποιηθεί και απομένουν δύσκολα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης που αρχίζει την Πέμπτη στο Eurogroup.
Σύμφωνα με πηγές του οικονομικού επιτελείου, το μόνο που έχει καταστεί σαφές είναι ότι αποκλείονται οι δύο ακραίες λύσεις, της καθαρής εξόδου, χωρίς δίχτυ ασφαλείας, αλλά και του Μνημονίου.
Μιλάμε επομένως για μια ενδιάμεση λύση, με μια πιστωτική γραμμή ως δίχτυ ασφαλείας, αλλά και με κάποιους όρους και επιτήρηση. Οπως είπε και ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης στη συνέντευξή του προχθές στο Mega «θα έχουμε μια νέα σχέση με τους δανειστές μας», που όμως «δεν θα μας τραβάνε το αφτί».
Τα δύο προβλήματα
Τα δύο προβλήματα
Οι Ευρωπαίοι θέλουν να κινηθούν στο έτοιμο πλαίσιο του ΕSM και συγκεκριμένα στην προληπτική πιστωτική γραμμή με τους αυστηρούς όρους, την ECCL.
Η ελληνική πλευρά, αν και το συζητάει, έχει δύο προβλήματα:
1. Θέλει να απαλειφθεί η «τοξική» λέξη Μνημόνιο που περιλαμβάνει ο κανονισμός για την ECCL.
2. Δεν θέλει το ΔΝΤ στις αποστολές αξιολόγησης, με αναβαθμισμένο ρόλο, όπως προβλέπει πάλι ο σχετικός κανονισμός. «Το ΔΝΤ θα είναι παρατηρητής» είπε στη συνέντευξή του ο κ. Χαρδούβελης.
Ο ρόλος του ΔΝΤ είναι ίσως από τα μεγαλύτερα προβλήματα της διαπραγμάτευσης αυτή τη στιγμή, καθώς πολλές χώρες δεν θέλουν την αποχώρησή του, επικαλούμενες ακόμη και συνταγματικά κωλύματα.
Η ECCL - άρα και η μεταβατική αυτή περίοδος για την Ελλάδα - διαρκεί έναν χρόνο, με δυνατότητα ανανέωσης δύο φορές, από έξι μήνες κάθε φορά.
Όλων των παραπάνω, ωστόσο, θα προηγηθεί μια δύσκολη αξιολόγηση. «Για να πάνε όλα καλά πρέπει κι εμείς να κάνουμε κάτι» σημειώνουν τραπεζικές πηγές.
Όλων των παραπάνω, ωστόσο, θα προηγηθεί μια δύσκολη αξιολόγηση. «Για να πάνε όλα καλά πρέπει κι εμείς να κάνουμε κάτι» σημειώνουν τραπεζικές πηγές.