Η Ρωσία ενδέχεται να χρειαστεί να δαπανήσει πάνω από 40 δισεκ. δολάρια φέτος για να αποτρέψει το ξέσπασμα τραπεζικής κρίσης, καθώς η όλο και πιθανότερη ραγδαία ύφεση της οικονομίας της απειλεί να επισωρεύσει πρόσθετα κόστη για τον ρωσικό χρηματοπιστωτικό τομέα, ο οποίος αντιμετωπίζει ήδη μεγάλες πιέσεις λόγω των δυτικών κυρώσεων εξαιτίας της κρίσης στην Ουκρανία και λόγω της ελεύθερης πτώσης του νομίσματος της χώρας.Οι ρωσικές τράπεζες βλέπουν να επιδεινώνεται η ποιότητα των στοιχείων του ενεργητικού τους, ιδίως το ποσοστό των εξυπηρετούμενων δανείων τους, και να αυξάνεται το κόστος αναχρηματοδότησής τους, με τραπεζικά στελέχη και αναλυτές να προειδοποιούν ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν.
Η κατάσταση που διαμορφώνεται χαρακτηρίζεται μείζων πρόκληση για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία πριν από 15 χρόνια, κι ενώ από το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν απέμεναν παρά μόνο αποκαΐδια.
Η δημοτικότητα του Πούτιν σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται στο ότι αποκατέστησε την οικονομική και πολιτική σταθερότητα στη Ρωσία.
«Αναμένουμε συρρίκνωση του αριθμού των μικρών, των μεσαίων και των μεγάλων τραπεζών αυτή τη χρονιά», δήλωσε ο Μιχαήλ Ζαντόρνοφ, επικεφαλής της VTB 24, της θυγατρικής της δεύτερης μεγαλύτερης ρωσικής τράπεζας VTB η οποία ειδικεύεται στη λιανική τραπεζική.
Η κατάσταση «θα είναι δύσκολη για όλες τις τράπεζες. Οι πιο αδύναμες θα τεθούν εκτός της αγοράς», προειδοποίησε ο ίδιος.
Ήδη η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας έχει χαλαρώσει τη ρύθμιση του τομέα, ενώ η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι θα προσφέρει υποστήριξη στον χρηματοπιστωτικό τομέα που θα υπερβεί το 1,2 τρισεκ. ρούβλια ($19 δισεκ.) φέτος—ήδη δαπάνησε πάνω από 350 δισεκατομμύρια ρούβλια για αυτόν τον σκοπό το 2014, αλλά αναλυτές τονίζουν πως αυτό το ποσό είναι υποπολλαπλάσιο των πραγματικών αναγκών των ρωσικών τραπεζών για να παραμείνουν επαρκώς κεφαλαιοποιημένες.
Τα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης θα εντείνουν τις πιέσεις στα αποθέματα συναλλάγματος της Ρωσίας, αλλά και στον προϋπολογισμό, που ήδη προβλεπόταν ότι θα εμφανίσει έλλειμμα έως και 3% του ΑΕΠ φέτος, κυρίως λόγω της ελεύθερης πτώσης της τιμής του αργού στις διεθνείς αγορές, που μειώνει τα έσοδα από τις εξαγωγές της χώρας.
«Για να διατηρηθεί το status quo οι τράπεζες μπορεί να χρειαστούν πολύ περισσότερα κεφάλαια από 1 τρισεκ. ρούβλια», σχολίασε ο Γιάροσλαβ Σοβγκίρα, ανώτερο στέλεχος του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody's στη Ρωσία.
«Το ένα τρισεκατομμύριο ρούβλια θα αύξανε (τον λόγο) κεφαλαιακής (επάρκειάς) τους κατά περίπου 200 μονάδες βάσης. Από την άλλη πλευρά όμως, λόγω της απώλειας πιστώσεων, θα δούμε μια μείωση του κεφαλαίου τους κατά 500 μονάδες βάσης».
Ένα επιπλέον πρόβλημα είναι ότι η χορήγηση ρευστότητας από την κυβέρνηση στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχει όρους: τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας καλούνται, για να λάβουν κρατική ενίσχυση, να αυξήσουν τον δανεισμό προς τους βασικότερους τομείς της οικονομίας κατά 12%. Αυτό θα αυξήσει κι άλλο την πίεση που αντιμετωπίζουν.
Η BNP Paribas εκτιμά πως το ποσό που μπορεί να χρειαστούν οι ρωσικές τράπεζες ίσως ανέλθει στα 2,7 τρισεκ. ρούβλια ($42 δισεκ.), ή σχεδόν το 20% των δημοσίων δαπανών που έχουν εγγραφεί στον εκτελούμενο φέτος κρατικό προϋπολογισμό.
Εάν η τιμή του πετρελαίου μειωθεί ακόμη περισσότερο, είχε προειδοποιήσει την περασμένη εβδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος της Sberbank Γκερμάν Γκρεφ, το ποσό που θα χρειαστούν οι τράπεζες για να καλύψουν τις ανάγκες τους και να αποφύγουν κινδύνους ενδέχεται να είναι ακόμη πιο υψηλό, 3 τρισεκ. ρούβλια.
Η ρωσική κεντρική τράπεζα υπολογίζει ότι στις αρχές του Δεκεμβρίου, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των ρωσικών τραπεζών ανέρχονταν μόλις στο 3,8% του ενεργητικού τους.
Ο Moody's, όμως, ο οποίος χρησιμοποιεί διαφορετική μεθοδολογία, υπολογίζει ότι οι χορηγήσεις αυτές ήδη φθάνουν το 7,5% κι ενδέχεται να διπλασιαστούν φέτος.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ