Αν και όλοι αναγνωρίζουν πως η Τουρκία παίζει αναγκαστικά κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπιση του προσφυγικού, η πρώτη αποτίμηση του «σχεδιαγράμματος» συμφωνίας στη Σύνοδο της ΕΕ κινείται μεταξύ σκληρότητας και επιφυλάξεων.
Η εικόνα «παζαριού» κυριαρχεί σε αρκετούς τίτλους, οι αμφιβολίες για την εφαρμογή αλλά και την αποτελεσματικότητα των προτάσεων -κυρίως, το «ένας προς έναν», την αποδοχή ενός Σύρου πρόσφυγα για κάθε Σύρο που επαναπροωθείται- δεν λείπουν, ούτε και ο προβληματισμός για τη συνδιαλλαγή με τη σημερινή τουρκική ηγεσία. Ειδικά το τελευταίο σημείο μπαίνει υπό το πρίσμα της υπόθεσης της ελευθερίας του Τύπου, καθώς εκφράζονται ανησυχίες πως η ΕΕ θα κάνει τα «στραβά μάτια».
Δέκα ημέρες προσδοκιών, δυσπιστίας και παζαριού για την ΕΕ
Σε νέα Σύνοδο οι οριστικές αποφάσεις για το προσφυγικό
«Τέλος στη ροή στο Βαλκανικό Διάδρομο, βοήθεια στην Ελλάδα»
«Η Τουρκία ανεβάζει το ποντάρισμα απέναντι στην ΕΕ» βάζει τίτλο ο γαλλικός Monde, λέγοντας πως η Άγκυρα «έκανε την έκπληξη βάζοντας στο τραπέζι σειρά προτάσεων αλλά και απαιτήσεων στους απελπισμένους για μία λύση».
«Από θέση ισχύος, η Άγκυρα ανέβασε το τίμημα» συνεχίζει, που σημειώνει επίσης της επιφυλάξεις για το αν είναι νόμιμες και εφαρμόσιμες οι υπόλοιπες προτάσεις: «Να ξαναστείλουμε πρόσφυγες στην Τουρκία γιατί, για να τους ξαναπάρουμε;» ρωτά χαρακτηριστικά διπλωματική πηγή που επικαλείται η εφημερίδα, προφανώς σε σχέση με το «ένας προς έναν».
Ο βρετανικός Guardian στέκεται επίσης σε αυτό το σημείο, λέγοντας πως το σχεδιάγραμμα συμφωνίας στηρίζεται στην πρόταση για «έναν προς έναν». Λέγοντας πως πρόκειται για «απλοϊκή λύση», υποστηρίζει πως είναι και νομικά και ηθικά αμφισβητήσιμη -υποστηρίζοντας επίσης πως στην πράξη ενθαρρύνει τόσο τα ταξίδια στο Αιγαίο όσο και αποθαρρύνει την Τουρκία από προσπάθειες αναχαίτισης.
Οι τελικοί όροι είναι ακόμη υπό κατάρτιση, όμως η εφημερίδα εκτιμά επίσης πως, για τους υπόλοιπους, η Άγκυρα θα έπρεπε παράλληλα με τη σειρά να υπογράψει συμφωνίες επαναπροωθήσεις με τις χώρες προέλευσης των μη Σύρων, «κάτι που θα χρειαστεί χρόνο... και στο ενδιάμεσο, όλο και περισσότεροι θα φτάνουν στην Ελλάδα και, αν το σχέδιο Τουσκ για τα σύνορα της ΠΓΔΜ μείνει, η Ελλάδα θα βρεθεί αντιμέτωπη με έναν δυστοπικό εφιάλτη».
«Η Άγκυρα παζαρεύει την τιμή» είχε βάλει τίτλο η γερμανική FAZ για τα τεκταινόμενα το βράδυ της Δευτέρας στη Σύνοδο, λέγοντας πως «ο τούρκος πρωθυπουργός εμφανίζεται σίγουρος για τη νίκη του και, γνωρίζοντας πως η ΕΕ εξαρτάται από τη βοήθεια της Άγκυρας, ανεβάζει στα ύψη το τίμημα για τη διασφάλιση των συνόρων».
«Η λίστα όσων θέλει η Τουρκία μεγάλωσε» σχολιάζει η εφημερίδα, σημειώνοντας επίσης πως ο Νταβούτογλου δεν είχε κάνει προσερχόμενος καν αναφορά σε «προνομιακή σχέση» με την ΕΕ αλλά για «ένταξη».
Παρόμοια, αλλά όχι εντελώς ανάλογη, είναι η και οπτική της Sueddeutsche Zeitung: «Η Τουρκία απαιτεί πολλά, και είναι έτοιμη δώσει πολλά» βάζει τίτλο. Το ζήτημα της συμφωνίας με την Τουρκία, υποστηρίζει, δεν «επιδέχεται ηθική επιχειρηματολογία, αλλά πραγματιστική, αν λειτουργεί και αν πείθει».
«Όταν μιλά κανείς για επικείμενη υπέρβαση στις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, πρόκειται για business» γράφει χαρακτηριστικά. «Η δέσμευση επαναναπροώθησης παράτυπων μεταναστών δημιουργεί νέα δεδομένα, μπορεί να πετύχει αυτό που μέχρι πρότινος στάθηκε ανέφικτο, δηλαδή να πειστούν οι μετανάστες πως ο δρόμος του Αιγαίου δεν οδηγεί πουθενά» εξηγεί.
Αυστηρότερη στέκεται η ισπανική El Pais: «Η συμφωνία της ντροπής» είναι ο τίτλος του κεντρικού της άρθρου, λέγοντας πως «η Ευρώπη αρνείται τον ίδιο της τον εαυτό και καθιστά εξωτερικό το πρόβλημα της μετανάστευσης, με δέλεαρ την τουρκική ένταξη».
«Μην μπορώντας και μην θέλοντας να επιλύσει τη μεταναστευτική κρίση, η ΕΕ αποφάσισε να την παρακάμψει και να την "εξωτερικοποιήσει"» υποστηρίζει το κεντρικό άρθρο. «Το μεγάλο παράδοξο είναι ότι η Άγκυρα προχωρά τις ενταξιακές της επιδιώξεις ακριβώς την ώρα που οπισθοχωρεί περισσότερο από τα δημοκρατικά κεκτημένα» υπογραμμίζει, υποστηρίζοντας πως «η Ευρώπη κάνει παραχωρήσεις σε μία αυταρχική ηγεσία, προσφέρει ελπίδες στο σουλτανάτο του Ερντογάν ενώ ο τούρκος "πατριάρχης" χρησιμοποιεί ως μέσο πίεσης τους πρόσφυγες, καταχράται την εξουσία του, πνίγει την ελευθερία έκφρασης και καταπατά το κοσμικό κράτος».
«Το αντίτιμο της Άγκυρας» είναι το πρωτοσέλιδο με το οποίο κυκλοφορεί την Τρίτη η ιταλική Corriere della Sera, λέγοντας πως η Τουρκία «ανεβάζει τα αιτήματά της για να εγγυηθεί στην ΕΕ πως θα μπλοκάρει το τεράστιο προσφυγικό ρεύμα».
«H Τουρκία ανεβάζει την τιμή» είναι και το πρωτοσέλιδο της Repubblica, η οποία σημειώνει και την «κόντρα για την ελευθερία του Τύπου» στις Βρυξέλλες, με αναφορά στην απειλή Ρέντσι για μπλόκο στην απόφαση αν δεν υπήρχε επισήμανση στα τουρκικά ΜΜΕ. «Η ουσία είναι πως μετά από συνομιλίες 12 ωρών, οι ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν μόνο να συνεχίσουν να διαπραγματεύονται τις επόμενες ημέρες πάνω στις προτάσεις του πρωθυπουργού Νταβούτογλου», αναφέρει.