«Δύο φορές την εβδομάδα φτάνει στο γραφείο μου μια έκθεση που διηγείται μια τραγική ιστορία. Περιγράφει λεπτομερώς τον αριθμό των μεταναστών που πεθαίνουν. Πεθαίνουν όταν βυθίζονται τα πλοιάρια όπου τους στοιβάζουν οι διακινητές, πεθαίνουν από εξάντληση διασχίζοντας ερήμους, ή ακόμα χειρότερα, πεθαίνουν επειδή εκείνοι που τους κρατούν αιχμάλωτους -σε περιοχές όπως η Λιβύη- τους παίρνουν ό,τι έχουν και δεν έχουν και τους δολοφονούν, θάβοντάς τους σε κοινούς τάφους»...
Διεθνής Ημέρα Μετανάστη η 18η Δεκεμβρίου και ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΙΟΜ) Γουίλιαμ Λέισι Σουίνγκ τονίζει στο ακόλουθο μήνυμά του ότι «η μετανάστευση πρέπει να λειτουργήσει ως καμπανάκι για προετοιμασία και όχι για πανικό».
«Κάποιες φορές πεθαίνουν μακριά από την οικογένειά τους. Άλλες φορές η οικογένεια είναι μαζί τους ή λίγο πιο πίσω στη διαδρομή. Εδώ και 65 χρόνια έχουμε γνωρίσει καλά τους μετανάστες εδώ, στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης. Και ξέρουμε ότι, όποτε οι μετανάστες πεθαίνουν σε επικίνδυνες διαδρομές, πολλοί θα μπορούσαν να είχαν αποφύγει αυτή την κατάληξη αν είχαν την κατάλληλη πληροφόρηση όσον αφορά τους κινδύνους της διαδρομής ή τις ευκαιρίες για μια καλύτερη ζωή πιο κοντά στην πατρίδα τους.
Η ακραία φτώχια, η κλιματική αλλαγή, οι διαλυμένες και διεφθαρμένες οικονομίες -που έχουν ως αποτέλεσμα συγκλονιστικές εισοδηματικές ανισότητες, υψηλή ανεργία μεταξύ νέων και έλλειψη ευκαιριών- αναγκάζουν εκατομμύρια άνδρες, γυναίκες και παιδιά να φύγουν, διατρέχοντας κινδύνους. Προσθέστε σε αυτό τις οκτώ μεγαλύτερες συρράξεις που συμβαίνουν σε διάφορα μέρη του κόσμου, εξαιτίας των οποίων εκτοπίζονται άνθρωποι εντός και εκτός των συνόρων της χώρας τους.
Ο ΔΟΜ, ο Οργανισμός Μετανάστευσης των Ηνωμένων Εθνών, υπολογίζει σήμερα ότι ένας στους επτά κατοίκους του πλανήτη μας είναι μετανάστης -κάποιος που ζει, εργάζεται και φτιάχνει την οικογένειά του σε διαφορετικό μέρος από εκείνο όπου συνήθιζε να ζει.
Και, αν και τόσοι πολλοί προσπαθούν απλώς να ζήσουν, είναι υπερβολικά πολλοί όσοι πεθαίνουν.
Η έκθεση που λαμβάνω δύο φορές την εβδομάδα είναι αποτέλεσμα του Missing Migrants Project, το οποίο επιχειρεί να ταυτοποιήσει κάθε νεκρό, αγνοούμενο ή «εξαφανισμένο» μετανάστη που έχει καταφέρει να εντοπίσει το προσωπικό του ΔΟΜ στις 165 χώρες όπου δραστηριοποιείται ο οργανισμός. Το 2016, για τρίτη συνεχή χρονιά, οι συνολικές απώλειες αναμένεται να ξεπεράσουν τις 5.000.
Σκεφτείτε το: κάθε μέρα εδώ και τρία χρόνια, κατά μέσο όρο πεθαίνουν τουλάχιστον 12 μετανάστες ή ένας άντρας, μια γυναίκα ή ένα παιδί κάθε δύο ώρες. Τόσοι είναι όσοι πεθαίνουν καθημερινά φέτος μόνο σε μια από τις επικίνδυνες διαδρομές: την περιοχή της Μεσογείου που συνδέει τη Λιβύη με την Ιταλία.
Επιπλέον, εκατοντάδες έχουν χαθεί φέτος διασχίζοντας τη Βόρεια Αφρική ή ταξιδεύοντας από την Ανατολική Αφρική προς τη Μέση Ανατολή. Σχεδόν 600 άτομα χάθηκαν ξεκινώντας από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική με προορισμό τις ΗΠΑ. Μέχρι σήμερα, 6.226 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους κατά μήκος αυτών των διαδρομών το 2016. Και αυτές είναι οι απώλειες που μας είναι γνωστές. Πολλοί περισσότεροι θάνατοι δεν καταγράφονται ποτέ.
Πρέπει να εξετάσουμε πολύ προσεκτικά αυτόν τον σοκαριστικό φόρο αίματος και την αδιαφορία, την οποία ο κόσμος επιδεικνύει ολοένα και περισσότερο προς αυτούς τους ανθρώπους. Είναι κάτι που συμβαίνει τώρα -κάτι που συμβαίνει καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας- σε οικογένειες που πατούν ακριβώς στα ίδια χνάρια που άφησαν οι γονείς μας και οι παππούδες μας δεκαετίες πριν.
Δεν έχει πια κανένα νόημα να εκφράζουμε τη θλίψη ή τον αποτροπιασμό ή τις ενοχές μας. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η μετανάστευση είναι η πλέον καθοριστική τάση των καιρών μας. Είναι μια καθοριστική τάση που έχει φέρει τη μετανάστευση στο επίκεντρο της κοινής γνώμης και στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης κάθε κυβέρνησης.
Οι εικόνες των μεταναστών που μετακινούνται μαζικά ή που διασώζονται στη θάλασσα και που ωθούν στα άκρα τις πολιτικές μας δίνουν μόνο μια αποσπασματική εικόνα. Δείτε τον αυξανόμενο φόρο αίματος σε μέρη όπως η Σαχάρα, η Μεσόγειος, η Καραϊβική και η Λατινική Αμερική ως μια έγκαιρη προειδοποίηση για όσα πρόκειται να συμβούν σε δημογραφικό, πολιτικό, κοινωνικό επίπεδο, ασκώντας πίεση που συχνά οδηγεί σε συγκρούσεις -και που αναγκάζουν τον κόσμο να μεταναστεύει ακόμα πιο μαζικά.
Παρά τις επιφάσεις και την επιχειρούμενη χειραγώγηση από τα ΜΜΕ, η μετανάστευση δεν χρειάζεται να είναι χαώδης ούτε να μοιάζει με εισβολή. Δεν είναι κάποια απειλητική ασθένεια που θα μολύνει την κουλτούρα μας. Η καμπάνια TOGETHER που παρουσίασε ο Μπαν Γκι-μουν κατά τη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τους Μετανάστες τον περασμένο Σεπτέμβριο, επιχειρεί να συμβάλλει σε έναν κόσμο που θα αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα αλλάζοντας τις αρνητικές εντυπώσεις και συμπεριφορές απέναντι σε πρόσφυγες και μετανάστες.
Η αναταραχή που βλέπουμε παγκοσμίως στην πολιτική μας πρέπει να λειτουργήσει ως καμπανάκι για προετοιμασία και όχι για πανικό. Πρέπει να διαμορφώσουμε το μέλλον και όχι να το αγνοήσουμε. Είναι κάτι που πρέπει να κάνουμε αποδεχόμενοι το γεγονός ότι η μετανάστευση είναι αναπόφευκτη, αλλάζοντας τις αντιλήψεις της κοινής γνώμης για τους μετανάστες και ενσωματώνοντας καλύτερα τους μετανάστες στις κοινωνίες μας.
Σήμερα βρισκόμαστε εν μέσω μιας πραγματικής δημογραφικής επανάστασης. Είναι στο χέρι μας να τη διαχειριστούμε εις όφελος όλων. Οι περισσότεροι μετανάστες απλώς θέλουν μια ευκαιρία και θα δέχονταν ευχαρίστως ακόμα και μια προσωρινή -για παράδειγμα, μια βραχεία φοιτητική ή αγροτική βίζα- ώστε να βελτιώσουν τη ζωή της οικογένειάς τους στην πατρίδα τους.
Με τη σωστή υποστήριξη, όσοι παραμείνουν θα συνεισφέρουν σε όποια κοινωνία κι αν εγκατασταθούν, είτε οικονομικά είτε πολιτιστικά. Είναι σημαντικό οι συνεργασίες που δημιουργούνται μεταξύ μεταναστών, κοινοτήτων υποδοχής και κυβερνήσεων να ενισχύουν τα οφέλη της παρουσίας τους στη χώρα.
Στις 18 Δεκεμβρίου, Ημέρα του Μετανάστη, ας αναγνωρίσουμε ότι διαθέτουμε αρκετές ευκαιρίες για όλους -το μόνο που χρειάζεται είναι να τις μοιραστούμε».