Αλεξάνδρα Φωτάκη
Ήμασταν πολύ σκληροί με την Τουρκία και θα το εξετάσουμε. Δεν συνάφθηκε καμία συμφωνία» ανέφερε ο αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, υποδεχόμενος στο Οβάλ Γραφείο τον πάστορα, Άντριου Μπράνσον ο οποίος απελευθερώθηκε από τις τουρκικές φυλακές, ανοίγοντας διάπλατα το παράθυρο άρσης κυρώσεων της Ουάσιγκτον προς την Άγκυρα. Ο Τραμπ επανέλαβε σε όλους τους τόνους ότι η απελευθέρωση του Μπράνσον αποτελεί ένα «τεράστιο βήμα» για τη βελτίωση των σχέσεων της Ουάσιγκτον με την Άγκυρα, καθώς πλέον οι ΗΠΑ είναι πολύ διαφορετικά διακείμενες προς την Τουρκία, ευχαριστώντας παράλληλα τον τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, διότι έκανε δυνατή την επιστροφή του Μπράνσον στην πατρίδα του.
Ο Ερντογάν από την πλευρά του απάντησε στις ευχαριστίες Τραμπ με tweet στο οποίο ανέφερε: «Αγαπητέ, κύριε Πρόεδρε @realDonaldTrump, όπως πάντα επισήμαινα, η τουρκική δικαιοσύνη κατέληξε στην απόφασή της ανεξάρτητα»…
Μυστική συμφωνία;
Δύο μέρες πριν απελευθερωθεί ο πάστορας από τις τουρκικές αρχές, δημοσίευμα του NBC ανέφερε ότι αμερικάνοι αξιωματούχοι συμφώνησαν με τις τουρκικές αρχές ώστε ο πάστορας να απελευθερωθεί αφού πριν αποσυρθούν οι κατηγορίες που του έχουν προσάψει οι αρχές στη γειτονική χώρα. Πληροφορίες του NBC, ανέφεραν μεταξύ άλλων, ότι προϋπόθεση της απελευθέρωσης ήταν και η σαφής δέσμευση των ΗΠΑ για ταχεία αποκλιμάκωση των οικονομικών πιέσεων απέναντι στην Τουρκία.
Σύμφωνα δε με το εν λόγω δημοσίευμα η συμφωνία για την απελευθέρωση του Μπράνσον επιτεύχθηκε στη διάρκεια των συζητήσεων που είχαν τον περασμένο μήνα αξιωματούχοι της Τουρκίας και των ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζον Μπόλτον, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.
Αμεση η ανάκαμψη της λίρας
Η ύπαρξη συμφωνίας Τουρκίας – ΗΠΑ διαψεύστηκε από τον Τραμπ, ωστόσο η ανταπόκριση όσον αφορά την οικονομία ήταν άμεση. Από τις πρώτες κιόλας ώρες μετά την απόφαση απελευθέρωσή του Μπράνσον η ισοτιμία του δολαρίου με την τουρκική λίρα ανέκαμψε στις 5,8 περίπου λίρες ανά δολάριο, καλύπτοντας μέρος των σημαντικών απωλειών που είχε υποστεί το προηγούμενο διάστημα συνέπεια και των σκληρών αμερικανικών κυρώσεων.
Οι πρώτες ενδείξεις για «εξομάλυνση»
Άλλωστε οι πρώτες ενδείξεις για «εξομάλυνση» των σχέσεων Τουρκίας – ΗΠΑ φάνηκαν ήδη από τις 25 Σεπτεμβρίου οπότε και σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Anadolu οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία για κοινές έρευνες για υδρογονάνθρακες στη Μεσόγειο. Σύμφωνα με εκείνο το δημοσίευμα η συμφωνία αφορά δύο σημεία, και θα έχει διάρκεια 140 ημερών, ενώ υπεγράφη από την τουρκική εταιρεία πετρελαίου TPAO (Turkish Petroleum Company) και την αμερικανική εταιρεία εξόρυξης πετρελαίου, Rowan Companies. Το ποια σημεία ακριβώς αφορά δεν έγινε γνωστό.
Άλλωστε ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, από το Σεπτέμβρη ήδη δήλωνε ότι ο πάστορας Άντριου Μπράνσον, «ίσως αυτό το μήνα απελευθερωθεί» και οι αγορές είχαν ήδη πάρει το μήνυμα.
Επίσης αυτό που μένει να φανεί είναι τι θα συμβεί στα υπόλοιπα ζητήματα που ρίχνουν «σκιά» στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και είναι οι σχέσεις της Άγκυρας με τη Ρωσία και το Ιράν, την αγορά των ρωσικών συστημάτων S-400.
Το μέλλον σε Αιγαίο και Μεσόγειο
Τώρα που η αναθέρμανση των αμερικανο – τουρκικών σχέσεων είναι γεγονός, αυτό που μένει να φανεί είναι οι επιπτώσεις της σε Ελλάδα και Κύπρο, καθώς και τη στάση των ΗΠΑ απέναντι σε Αθήνα και Λευκωσία, που μέχρι σήμερα είχαν επενδύσει τα μέγιστα στην ένταση των δύο χωρών υπολογίζοντας ότι ίσως αυτή να συμβάλλει θετικά στον περιορισμό των διεκδικήσεων της Τουρκίας σε Αιγαίο και Μεσόγειο…
Με τον Ερντογάν να απειλεί και να προειδοποιεί σε όλους τους τόνους την Κυπριακή Δημοκρατία, βάζοντας στο στόχαστρο τις έρευνες στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη και τις έρευνες της Exxon Mobil στο οικόπεδο 10, ποια θα είναι η αντίδραση ΗΠΑ και Τουρκίας;
Η Τουρκία έχει καταστήσει σαφές με τη στάση της ότι στόχος της είναι η παγίωση των διεκδικήσεών της περί γκρίζων περιοχών, σε μια προσπάθεια δημιουργίας κεκτημένων «συνιδιοκτησίας» ενώπιον της διεθνούς κοινότητας.
Πλέον πρόσφατη απειλή εκ μέρους της Τουρκίας είναι η ανακοίνωση της έναρξης γεωτρήσεων με τον «Πορθητή» στη Μεσόγειο. Σε όλα αυτά αξίζει να προστεθεί και η δήλωση Ερντογάν αρχές του μήνα ότι η Τουρκία δεν θα απεμπολήσει τα δικαιώματα της σε Αιγαίο και Μεσόγειο, προειδοποιώντας όλες τις πλευρές να μην προχωρήσουν σε έρευνες χωρίς την άδεια και τη συμμετοχή της Τουρκίας, καθώς θα υπάρχουν άσχημες συνέπειες. Σημείωσε δε ότι εφόσον υπάρχει τρόπος για μία «win win» συμφωνία δεν υπάρχει λόγος για εντάσεις, προκρίνοντας σαφώς τη λύση της συνδιαχείρισης
in.gr