Oι αγκυλώσεις της ελληνικής Διοίκησης μπλοκάρουν την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Σε μια εποχή που η μια χώρα μετά την άλλη θέτουν στόχους για κλιματική ουδετερότητα, δηλαδή μηδενικές εκπομπές άνθρακα (η Φινλανδία για το 2035, η Γερμανία για το 2050 κλπ.), δίνοντας κίνητρα για την προώθηση της «πράσινης» ενέργειας, στην Ελλάδα η αδειοδοτική διαδικασία για ένα αιολικό πάρκο μπορεί να διαρκέσει από οκτώ έως και 15 έτη. Μάλιστα, υπάρχουν περιπτώσεις, που η γραφειοκρατία κατάφερε να καθυστερήσει τη λειτουργία ενός αιολικού πάρκου ακόμη και μια εικοσαετία.Στα «αγκάθια» που εμποδίζουν την ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα μας και απωθούν τους ξένους επενδυτές που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στον ελληνικό ήλιο και άνεμο αναφέρθηκαν χθες, μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ) κ. Γιώργος Περιστέρης και ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) κ. Παναγιώτης Λαδακάκος.
Με αφορμή την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα Αιολικής Ενέργειας, ο κ. Περιστέρης επεσήμανε ότι η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ είναι μονόδρομος, με δεδομένο ότι η Ελλάδα συμφώνησε στο Παρίσι το 2015, όπως και άλλες 194 χώρες στον πλανήτη, να λάβει μέτρα για τον περιορισμό της ανόδου της θερμοκρασίας του πλανήτη όσο το δυνατόν πιο κοντά στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Και η αλλαγή του ενεργειακού μίγματος, το οποίο σήμερα βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα, θεωρείται επιστημονικά επιβεβλημένη.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΣΗΑΠΕ, για να επιτύχει η Ελλάδα την απεξάρτηση από τον άνθρακα και τους εθνικούς στόχους για τη διείσδυση των ΑΠΕ, είναι απαραίτητες επενδύσεις 8 δισ. ευρώ σε πράσινη ενέργεια, ηλεκτρικές διασυνδέσεις νησιών και αποθήκευση ενέργειας την επόμενη πενταετία. «Οι τρεις αυτές κατηγορίες αποτελούν ένα ενιαίο και συμπληρωματικό σύνολο, το οποίο αθροιστικά μπορεί να ξεπεράσει τα επόμενα πέντε χρόνια τα 8 δις ευρώ σε επενδύσεις, αθροίζοντας στο ΑΕΠ 1,5% πρόσθετη ανάπτυξη στη διάρκεια της αντίστοιχης περιόδου και δημιουργώντας τις βάσεις για να γίνει η Ελλάδα στη δεκαετία του 2030 για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της καθαρός εξαγωγέας ενέργειας και «μπαταρία» του ευρωπαϊκού νότου, ο οποίος είναι σχεδόν στο σύνολό του μεγάλος εισαγωγέας ενέργειας», ανέφερε ο ίδιος.
Οδύσσεια η αδειοδοτική διαδικασία
Όσον αφορά στην ανάπτυξη των ΑΠΕ, η γραφειοκρατία, παρά τα βήματα που έχουν γίνει, ακόμα καθυστερεί σε σημαντικό βαθμό την υλοποίηση επενδύσεων. Σύμφωνα με τον κ. Λαδακάκο, μόνο η αίτηση για άδεια παραγωγής στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) απαιτεί περί τον 1,5 χρόνο, η άδεια από το ΓΕΕΘΑ περίπου δύο χρόνια κλπ.«Υπάρχουν χιλιάδες μεγαβάτ συσσωρευμένα στη ΡΑΕ», υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ.
Λόγω των καθυστερήσεων δεν υπάρχουν πολλά ώριμα έργα. Δεν είναι τυχαίο ότι στον επικείμενο διαγωνισμό της ΡΑΕ για τα αιολικά προκηρύχθηκαν 300 μεγαβάτ, αλλά τα ώριμα έργα, τα οποία έχουν προσφορές σύνδεσης και όλα τα τυπικά στοιχεία για να συμμετάσχουν στη δημοπρασία ήταν μόλις 12 έργα, συνολικά 261 μεγαβάτ, που σημαίνει ότι με το 75% του συντελεστή ανταγωνισμού που έχει θέσει ως προϋπόθεση η ΡΑΕ, πολλά από τα ώριμα έργα θα μείνουν εκτός.
Σε κάθε περίπτωση, όπως τόνισε ο κ. Λαδακάκος, «υπάρχει υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον, συνωστίζονται οι ξένοι επενδυτές, αλλά αποθαρρύνονται», εξαιτίας των αγκυλώσεων της Διοίκησης που καθυστερεί αναίτια την αδειοδότηση και τις ανεπάρκειες του θεσμικού πλαισίου.
Αλλά ακόμη και με αυτές τις συνθήκες, στην οκταετία της οικονομικής ύφεσης (2010-2018), οι επιχειρήσεις παραγωγής «πράσινης» ενέργειας απέδειξαν ότι μπορούν να ενισχύουν την εθνική οικονομία, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ, έγιναν επενδύσεις 7,5 δισεκ. ευρώ σε έργα ΑΠΕ.
Η Ελλάδα, πάντως, ακολουθεί μια αντιφατική πολιτική. Όπως επεσήμανε ο κ. Λαδακάκος, έχει θέσει στόχους ΑΠΕ για το 2030 αλλά δεν έχει καταρτίσει ένα σαφές και συγκεκριμένο σχέδιο δράσης για την παρακολούθηση της πορείας επίτευξης αυτών των στόχων. Ταυτόχρονα, επιμένει σε μια ήπια προσαρμογή του ενεργειακού της συστήματος η οποία απέχει από το να είναι συμβατή με τη Συμφωνία του Παρισιού για περιορισμό της αύξησης θερμοκρασίας.
Αιολική η φθηνότερη ενέργεια
Η συγκεκριμένη πολιτική αγνοεί το γεγονός ότι η αιολική ενέργεια, όπως και άλλες ΑΠΕ, είναι σήμερα η φθηνότερη μορφή ηλεκτροπαραγωγής. Σύμφωνα με τον κ. Περιστέρη, δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και στις ΗΠΑ στρέφονται σε επενδύσεις ΑΠΕ, παρά τις αντίθετες αντιλήψεις της προεδρίας Τραμπ περί κλιματικής αλλαγής και τις επιδοτήσεις της αμερικανικής κυβέρνησης στα ορυκτά καύσιμα και παρότι η θερμογόνος δύναμη του άνθρακα στις ΗΠΑ είναι καλή και η εξόρυξή του εύκολη.
Από την πλευρά του ο κ. Λαδακάκος ανέφερε ότι, αν δεν υπήρχαν οι ΑΠΕ η τιμή ανά μεγαβατώρα στην Ελλάδα θα ήταν πολύ υψηλότερη. Με βάση στοιχεία του 2017, οι καταναλωτές στη χώρα μας γλιτώνουν 60 εκατ. ευρώ τον χρόνο λόγω της συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα (στοιχεία 2017). «Σήμερα το κέρδος είναι μεγαλύτερο, καθώς το 2017 η τιμή που αποζημιώνονταν οι μονάδες ΑΠΕ ήταν 80 ευρώ ανά μεγαβατώρα και σήμερα περίπου 60 ευρώ», σημείωσε ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ.
Ανάγκη για αποθήκευση ενέργειας
Με δεδομένη την στοχαστικότητα των ΑΠΕ, η αποθήκευση ενέργειας κρίνεται απαραίτητη για τη διείσδυσή τους σε μεγάλο ποσοστό στο ενεργειακό μίγμα. Ωστόσο, όπως τόνισε ο κ. Περιστέρης, «ακόμα στην Ελλάδα δεν έχει αρχίσει καν να συντάσσεται το ρυθμιστικό πλαίσιο, τη στιγμή που όλος ο κόσμος στρέφεται μαζικά σε αυτές τις επενδύσεις, ειδικά στην εξαιρετικά ώριμη και δοκιμασμένη μέθοδο της αντλησοταμίευσης, με τεράστιες επενδύσεις στις ΗΠΑ (κυρίως στην Καλιφόρνια), την Ευρώπη, την Κίνα και την Αυστραλία».
Διεθνώς, όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του ΕΣΗΑΠΕ, συντελείται κυριολεκτικά μία κοσμογονία και αναφερόμενος στο παράδειγμα μιας νέας τεράστιας επένδυσης αντλησοταμίευσης στην Πορτογαλία, αξίας 1,5 δις. ευρώ, σημείωσε ότι η ελληνική πολιτεία «ανεξήγητα δεν επιθυμεί να προωθήσει το ρυθμιστικό πλαίσιο για την αντλησιοταμίευση, ενώ παράλληλα εμπόδισε δια νόμου και τεχνηέντως τους ιδιώτες από τα υβριδικά συστήματα».
Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επικείμενες εκλογές της 7ης Ιουλίου θα πρέπει, σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ και τον ΕΣΗΑΠΕ, να εργαστεί με ταχύτητα για τη διαμόρφωση πολιτικών που θα περιλαμβάνουν:
την προώθηση των μεγάλων αιολικών επενδύσεων στη ξηρά και τη θάλασσα και της αποθήκευσης
τις εγχώριες και διεθνείς διασυνδέσεις
τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών, της ψύξης-θέρμανσης και των λοιπών τομέων της οικονομίας
την ουσιαστική απελευθέρωση και την αποτελεσματική λειτουργία των νέων αγορών ηλεκτρικής ενέργειας
την προώθηση δράσεων διαχείρισης ζήτησης, αποκεντρωμένης αποθήκευσης, έξυπνων δικτύων κλπ.