Με δόμηση 350 στρεμμάτων και έναν ουρανοξύστη ύψους 200 μέτρων ως …τοπόσημο, σχεδιάζεται να αναπτυχθεί το Μητροπολιτικό Πάρκο Πρασίνου και Αναψυχής των 2.000 στρεμμάτων στο Ελληνικό. Το Πάρκο, το οποίο θα βρίσκεται στην καρδιά του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγ. Κοσμά των 6.200 στρεμμάτων, θα πλαισιώνεται από τις προς πολεοδόμηση περιοχές όπου θα κατασκευαστούν περί τις 10.000 κατοικίες αλλά και τις Ζώνες Ανάπτυξης, στις οποίες θα περιλαμβάνεται το καζίνο.
Οι γενικοί κανόνες οργάνωσης του Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής (με τους όρους δόμησης και τις χρήσεις γης), περιλαμβάνονται στην Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού, η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας και κοινοποιήθηκε εχθές στη Lamda Development, η οποία θα «τρέξει» το τεράστιο έργο στον χώρο του πρώην αεροδρομίου, προκαλώντας την άμεση αντίδρασή της. Το «Βήμα» παρουσιάζει σήμερα την επίμαχη απόφαση, η οποία προκάλεσε χθες μετωπική σύγκρουση χθες μεταξύ του επενδυτή και της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε η εταιρεία, με τη νέα απόφαση δημιουργούνται σοβαρά γραφειοκρατικά προσκόμματα, επιβαρύνοντας υπέρμετρα το χρονοδιάγραμμα και τον προϋπολογισμό του έργου και «απροσπέλαστα εμπόδια τόσο στην έναρξη όσο και στην ομαλή εξέλιξη του έργου», καθώς απαιτείται από το Υπουργείο Πολιτισμού γνωμοδότηση για όλες τις μελέτες που αφορούν ψηλά κτίρια, ειδικά κτίρια, ειδικές κατασκευές, έργα υποδομής κ.α., και έγκριση σε όλες τις μελέτες για κάθε είδους έργο, σε ακαθόριστη ακτίνα γύρω από τα μνημεία του Πάρκου. Όπως καταγγέλλει ο επενδυτής, «έπειτα από 4,5 έτη προσπαθειών και συνεννοήσεων η απόφαση που εκδόθηκε, καθιστά την επένδυση μετέωρη για αόριστο διάστημα, πέρα από το ότι στέλνει εξαιρετικά δυσμενή μηνύματα σε κάθε σοβαρή επένδυση, εθνική η διεθνή».
Από την πλευρά του, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργος Σταθάκης απαντά ότι η κυβέρνηση, μετά από μια διαβούλευση με τον επενδυτή, ενσωμάτωσε σημαντικό μέρος των παρατηρήσεών του σε πολεοδομικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. «Οι δε αλλαγές που υποστηρίζουν ότι αιφνιδιαστικά προέκυψαν σήμερα, δεν είναι παρά η εκ νέου διατύπωση των προβλέψεων του νομικού πλαισίου και του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος», υποστηρίζει ο υπουργός.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την ΚΥΑ, η ελάχιστη επιφάνεια χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων στο Πάρκο θα είναι 1.586 στρέμματα και η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση 350 στρέμματα (με μέγιστη επιτρεπόμενη κάλυψη 200 στρέμματα).
Ένας ουρανοξύστης και 65 κτιριακές ενότητες
Οι 65 κτιριακές ενότητες που προβλέπεται να ανεγερθούν εντός του Μητροπολιτικού Πάρκου θα περιλαμβάνουν κτίσματα διώροφα, τα οποία θα φτάνουν έως και δέκα μέτρα. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η κατασκευή ενός υψηλού κτιρίου – ειδικής αρχιτεκτονικής σχεδίασης – με μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος 200 μέτρα από τη στάθμη της θάλασσας. Ο ουρανοξύστης (ο οποίος θα αποτελεί έναν από τους πέντε που προβλέπεται να δομηθούν εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού) θα κατασκευαστεί σε έκταση 61.363 τ.μ.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ, η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση είναι 50.000 τ.μ., με μέγιστη επιτρεπόμενη κάλυψη 25.000 τ.μ.. Τα υπόλοιπα 36.363 τ.μ. θα είναι ελεύθεροι χώροι. Για την κατασκευή του υψηλού κτιρίου απαιτείται η σύνταξη ειδικής γεωτεχνικής μελέτης πριν από την έκδοση της οικοδομικής άδειας.
Οι 7 χωρικές ενότητες του Πάρκου
Α΄: Περιοχή Εργοστασίου Αεροσκαφών
Η περιοχή αυτή, επιφανείας 154.304 τ.μ., προορίζεται να λειτουργήσει ως πολιτιστικό σύμβολο και χώρος αναψυχής. Σε αυτήν περιλαμβάνονται τα τρία υπόστεγα της Πολεμικής Αεροπορίας που έχουν χαρακτηρισθεί ως μνημεία και θα φιλοξενήσουν πολιτιστικές χρήσεις (μουσεία). Οι υφιστάμενες εντός της χωρικής αυτής ενότητας χωμάτινες επιφάνειες διατηρούνται σε μεγάλο βαθμό και φυτεύονται με δέντρα. Επίσης, διατηρούνται, κατά μεγάλο μέρος, και τα υφιστάμενα σκληρά δάπεδα. Το σύνολο των χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων εντός της χωρικής αυτής ενότητας ανέρχεται σε 129.024 τ.μ.
Β΄: Περιοχή Αθλητισμού
Η περιοχή αυτή, επιφανείας 511.552 τ.μ., αποτελεί τον πυρήνα αθλητικών δραστηριοτήτων του Πάρκου. Επιτρέπεται η χωροθέτηση αθλητικών εγκαταστάσεων (ανοικτά προπονητήρια, κλειστά προπονητήρια καθώς και κολυμβητικό συγκρότημα με ανοικτό καταδυτήριο ολυμπιακών προδιαγραφών. Εκεί θα μεταφερθούν και οι εγκαταστάσεις του Εθνικού Αθλητικού Κέντρου Νεότητας (ΕΑΚΝ) Αγίου Κοσμά. Εντός της περιοχής αυτής περιλαμβάνεται και η δεξαμενή της πρώην ολυμπιακής εγκατάστασης Κανόε Καγιάκ καθώς και ο ουρανοξύστης. Το σύνολο των χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων εντός της χωρικής αυτής ενότητας ανέρχεται σε 280.120 τ.μ.
Γ΄: Περιοχή Ρέματος Τραχώνων
Η περιοχή, επιφανείας 257.558 τ.μ., περιλαμβάνει τον κλάδο του ρέματος των Τραχώνων, ο οποίος ανασυστάθηκε και τρεις νέους εποχιακούς υγρότοπους στον περιβάλλοντα χώρο. Διατηρούνται τμήματα του διαδρόμου προσγείωσης και απογείωσης του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού. Το σύνολο των χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων εντός της συγκεκριμένης χωρικής ενότητας ανέρχεται σε 255.733 τ.μ.
Δ΄: Ολυμπιακή Πλατεία και Περιοχή Αστικής Καλλιέργειας
Η περιοχή, επιφανείας 233.429 τ.μ., αποτελεί την καρδιά του Πάρκου, καθώς εκεί συνδέονται οι κύριες διαδρομές κυκλοφορίας εντός αυτού. Δημιουργείται πλατεία για την ανάδειξη του συμβόλου των Ολυμπιακών Αγώνων. Το σύνολο των χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων εντός της συγκεκριμένης χωρικής ενότητας ανέρχεται σε 217.069 τ.μ.
Ε΄: Πάρκο Γλυπτικής Ελληνικού
Η περιοχή, επιφανείας 361.480 τ.μ., διαμορφώνεται σε ένα λοφώδες μεσογειακό τοπίο με υψίπεδα και πεζούλες με στόχο να λειτουργήσει ως υποδοχέας γλυπτικής μεγάλης κλίμακας. Διατηρείται και το κτήριο του Κέντρου Ελέγχου Περιοχής Αθηνών Μακεδονίας της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας. Την περιοχή διατρέχει δίκτυο μονοπατιών, ενώ από τον δημιουργούμενο λόφο εκκινεί γέφυρα που θα διασχίζει τον οδικό άξονα που διέρχεται μέσα από το Πάρκο. Εκεί χωροθετείται και η μονάδα επεξεργασίας λυμάτων για την εξυπηρέτηση των αρδευτικών αναγκών του Πάρκου και των κοινόχρηστων χώρων πρασίνου και ανοικτών χώρων του Μητροπολιτικού Πόλου. Το σύνολο των χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων ανέρχεται σε 290.710 τ.μ.
Ζ’: Περιοχή Αττικού Τοπίου
Η περιοχή, επιφανείας 55.196 τ.μ., εμπεριέχει οικεία προς το ελληνικό τοπίο δέντρα, οι περιοχές φύτευσης των οποίων λειτουργούν ως ενδιάμεση ζώνη μετάβασης μεταξύ του Πάρκου και των παρακείμενων οικιστικών περιοχών. Το σύνολο των χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων εντός της χωρικής ενότητας ανέρχεται σε 50.096 τ.μ.
Η΄: Περιοχή Εκθέσεων Ελληνικού
Η περιοχή, επιφανείας 427.049 τ.μ., ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό την τοπογραφία και τις μορφές του πρώην αεροδρομίου. Σε αυτήν περιλαμβάνεται το χαρακτηρισμένο ως μνημείο κτίριο του πρώην «Ανατολικού Αεροδρομίου Αθηνών» (κτίριο Saarinen), μέρος του διαδρόμου εσωτερικής κίνησης αεροσκαφών που διατηρείται μετατρεπόμενο σε χώρο προσωρινών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων, καθώς και μέρος του σκληρού δαπέδου στάθμευσης των αεροπλάνων και παραλαβής επιβατών στο οποίο χωροθετείται χώρος παιδικής αναψυχής και χώρος δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων. Περιλαμβάνει επίσης, επιφάνεια μεγάλου χλοοτάπητα. Την περιοχή διατρέχει δευτερεύον δίκτυο μονοπατιών, το οποίο περνά μέσα από θεματικούς κήπους. Εκεί χωροθετούνται και οι εγκαταστάσεις διαχείρισης αστικών αποβλήτων για την εξυπηρέτηση των αναγκών του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγίου Κοσμά. Το σύνολο των χώρων πρασίνου και ελεύθερων χώρων ανέρχεται σε 363.102 τ.μ.
Η ταυτότητα του Πάρκου και οι χρήσεις γης
Το Μητροπολιτικό Πάρκο Πρασίνου και Αναψυχής (2.000 στρέμματα) αναπτύσσεται στην καρδιά του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγ. Κοσμά (6.200 στρέμματα) και οριοθετείται περιμετρικά από τις περιοχές προς Πολεοδόμηση και τις Ζώνες Ανάπτυξης του Μητροπολιτικού Πόλου, ενώ σε συγκεκριμένα σημεία του εφάπτεται με περιοχές των όμορων Δήμων. Το Πάρκο μέσω του δικτύου κοινοχρήστων χώρων των περιοχών προς πολεοδόμηση και των ανοικτών χώρων των ζωνών ανάπτυξης θα ενοποιείται λειτουργικά με τον υφιστάμενο αστικό ιστό της ευρύτερης περιοχής αλλά και με το παράκτιο μέτωπο.
Εντός του Πάρκου θα διέρχονται ένας ελικοειδής δρόμος που θα το διασχίζει εγκάρσια καθώς και τρεις βασικοί άξονες πεζών, ένας εκ των οποίων περιλαμβάνει και τη νέα χάραξη του τροχιόδρομου. Επιπλέον, δημιουργείται δίκτυο κινήσεων πεζών και ποδηλάτων, το οποίο παρέχει πληθώρα εναλλακτικών τροπών κίνησης.
Εκτός του πάρκου θα επιτρέπονται οι ακόλουθες χρήσεις γης:
α. Πράσινο-Ελεύθεροι χώροι, όπως ήπια αναψυχή (π.χ. παιδικές χαρές, skate park, παιχνίδια περιπέτειας), χώροι συνάθροισης κοινού (ανοικτά θέατρα, θερινοί κινηματογράφοι), υπαίθριες αγορές και εκθέσεις, αστική γεωργία, γεωργικές και λοιπές αγροτικές εκμεταλλεύσεις (π.χ. φυτώρια, θερμοκήπια, βοτανικοί κήποι), γωνιές ανακύκλωσης.
β. Αναψυχή, όπως εγκαταστάσεις εστίασης, αναψυκτήρια, χώροι συνάθροισης και αναψυχής του κοινού.
γ. Αθλητισμός, όπως μικρές, μεγάλες και ειδικές αθλητικές εγκαταστάσεις.
δ. Πολιτισμός, όπως μουσεία, εκθεσιακοί χώροι, πολυχώροι τέχνης, συναυλιακοί χώροι κλπ.
στ. Πρότυπες αστικές υποδομές, όπως εγκαταστάσεις μέσων μαζικής μεταφοράς, εγκαταστάσεις διαχείρισης (προσωρινής αποθήκευσης, διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών, μεταφόρτωσης και επεξεργασίας – κομποστοποίησης) στερεών αποβλήτων, χώρος επεξεργασίας και διάθεσης λυμάτων, εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και φυσικού αερίου και συναφείς εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις ΑΠΕ.
Επίσης, για τη λειτουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής επιτρέπονται επιπλέον λυόμενες και προσωρινές κατασκευές, καθώς και έργα και κατασκευές για τις διαμορφώσεις των πράσινων και ελεύθερων χώρων (π.χ. αστικός εξοπλισμός, υδάτινα στοιχεία, φωτισμός, κ.λπ.), γραφεία και εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση της διαχείρισης του Πάρκου και χώροι στάθμευσης.
Υπογειοποίηση της Ποσειδώνος
Η έκταση του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού καλύπτεται εξωτερικά από το κύριο οδικό δίκτυο της Αττικής που περιλαμβάνει δύο βασικούς άξονες της περιοχής, την λεωφόρο Ποσειδώνος και την λεωφόρο Βουλιαγμένης. Η σημαντικότερη παρέμβαση του έργου είναι η μετατόπιση του άξονα, με ταυτόχρονη υπογειοποίηση τμήματος περίπου 1.150 μ., της λεωφόρου Ποσειδώνος. Το υπογειοποιημένο τμήμα της Λ. Ποσειδώνος θα διαθέτει τρεις λωρίδες κυκλοφορίας. Το εναπομένον, μετά τη μετατόπιση, υφιστάμενο τμήμα της λεωφόρου Ποσειδώνος υποβαθμίζεται σε συλλεκτήρια οδό με μία λωρίδα ανά κατεύθυνση και εξυπηρετεί κατά βάση τις κινήσεις προσπέλασης προς τις δημιουργούμενες περιοχές κατοικίας και την παραλία. Στο υφιστάμενο εύρος κατάληψης δημιουργείται ποδηλατόδρομος και θέσεις στάθμευσης οχημάτων επισκεπτών, ενώ επαυξάνονται οι κοινόχρηστοι χώροι και οι χώροι πρασίνου. Επίσης, δημιουργείται εσωτερικό δίκτυο με τρείς βασικούς άξονες κάθετες στις δύο βασικές αρτηρίες πρόσβασης (κατεύθυνση ανατολή-δύση), ενός άξονα στην κατεύθυνση βορρά-νότου, ενός άξονα στο παραλιακό μέτωπο και μιας περιφερειακής οδού γύρω από τις εγκαταστάσεις του κανό-καγιάκ. Ο σχεδιασμός του εσωτερικού δικτύου περιλαμβάνει ακόμη εκτεταμένο δίκτυο από πεζόδρομους και ποδηλατόδρομους, κάποιοι εκ των οποίων θα λειτουργούν ως οδοί ήπιας κυκλοφορίας για την πρόσβαση οχημάτων εκτάκτου ανάγκης και την πρόσβαση ΑΜΕΑ.
Η σύνδεση του εσωτερικού οδικού δικτύου με το υφιστάμενο κύριο οδικό δίκτυο, πραγματοποιείται μέσω καθορισμένων πυλών – κόμβων (νέων και υφιστάμενων). Συγκεκριμένα δημιουργούνται τρία σημεία σύνδεσης – κόμβοι με τη Λ. Βουλιαγμένης, τέσσερα σημεία σύνδεσης επί της Λ. Ποσειδώνος και ένα σημείο σύνδεσης με την οδό Αεροπορίας. Επιπλέον δημιουργούνται κυκλικοί κόμβοι στις εννέα σημαντικές διασταυρώσεις των κύριων εσωτερικών οδικών αξόνων
Όροι για την προστασία και ανάδειξη μνημείων
Η ΚΥΑ θέτει όρους στον επενδυτή για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Μεταξύ άλλων, προβλέπει:
– Για την υλοποίηση της πολιτιστικής διαδρομής εκπονείται από τον επενδυτή και κατατίθεται προς έγκριση στις συναρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού εντός της πρώτης πενταετίας από την έναρξη των έργων η οριστική μελέτη κατασκευής της. Αυτή θα πρέπει να συσχετιστεί με τις μελέτες για τη διαμόρφωση των κοινόχρηστων χώρων που βρίσκονται σε συνάφεια με ορατές αρχαιότητες και ιστάμενα μνημεία, σε επίπεδο οριζοντιογραφίας.
– Κατά την πρώτη πενταετία από την έναρξη των εργασιών εκπονούνται με δαπάνη του επενδυτή και κατατίθενται προς έγκριση στις συναρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ οι μελέτες που αφορούν στην προστασία, ανάδειξη και αποκατάσταση των μνημείων εντός του Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής και στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου τους, ώστε αυτές να ληφθούν υπόψη κατά την υλοποίηση των μελετών Υποδομών και Δικτύων, που προτάσσονται χρονικά και κατασκευαστικά στο έργο.
-Κατά την εγκατάσταση των εργοταξιακών εγκαταστάσεων τηρείται η απόσταση των 100 μ. από το νεώτερο μνημείο του πρώην ανατολικού αεροδρομίου, έργο του αρχιτέκτονα Saarinen.
– Εκπονούνται και κατατίθενται προς έγκριση στις συναρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ μελέτες προστασίας, ανάδειξης και διαμόρφωσης που θα αφορούν σε αρχαιότητες οι οποίες ενδεχομένως αποκαλυφθούν κατά τις τεχνικές εργασίες κατασκευής του Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής και αποφασιστεί η διατήρησή τους.
– Πρέπει να εξασφαλίζεται ελεύθερη πρόσβαση στις αρχαιότητες που θα αναδειχθούν εντός του Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής.
Πρέπει να εξασφαλίζεται ειδική προστασία και στερέωση των αρχαιοτήτων που τυχόν εντοπιστούν στα πρανή του ρέματος των Τραχώνων. Τα στοιχεία αυτά να περιληφθούν στην αντίστοιχη οριστική μελέτη του έργου, η οποία θα κατατεθεί προς έγκριση στις συναρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ.
– Της έναρξης οποιουδήποτε τεχνικού έργου στο Μητροπολιτικό Πάρκο Πρασίνου και Αναψυχής προηγείται η αρχαιολογική έρευνα και η λήψη μέτρων προστασίας και συντήρησης των μνημείων, όπου αυτό κριθεί αναγκαίο.
– Κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται εντός κτηριακών ενοτήτων του Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής γνωμοδοτούν οι Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους.
– Υποβάλλονται προς έγκριση στις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ οι μελέτες που αφορούν στις όποιες επεμβάσεις στο περιβάλλον των χαρακτηρισμένων κτηρίων ως νεώτερων μνημείων.
Κορυφώνεται η κόντρα κυβέρνησης – επενδυτών
Την ίδια στιγμή, κορυφώνεται η κόντρα μεταξύ Lamda Development και κυβέρνησης για την ευθύνη καθυστερήσεων στο έργο του Ελληνικού.
Λίγα 24ωρα πριν τις κάλπες τις 7ης Ιουλίου προκύπτει από ανακοινώσεις και των δύο πλευρών ότι ανεξαρτήτως εκλογικών εξελίξεων τινάζονται οριστικά στον αέρα τα χρονοδιαγράμματα του έργου.