Από τις πλέον κρίσιμες συνεδριάσεις των πολιτικών αρχηγών που στηρίζουν την κυβέρνηση συνεργασίας κρίνεται η σημερινή (19:30) στο Μέγαρο Μαξίμου. Η απόφαση για λουκέτο στην ΕΡΤ έχει προκαλέσει σοβαρότατη κρίση στον κυβερνητικό συνασπισμό, με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά να δείχνει ανυποχώρητος και τους Ευάγγελο Βενιζέλο και Φώτη Κουβέλη να...
λένε «ναι» στην αναδιάρθρωση, αλλά με ανοιχτή τη δημόσια ραδιοτηλεόραση.
Δεδομένης της πολιτικής κατάστασης, πέντε είναι τα σενάρια για την επόμενη ημέρα. Σύμφωνα με Τα Νέα, δύο συμβιβασμοί και τρία αδιέξοδα, που οδηγούν και σε πρόωρες εκλογές, συνοδεύουν τη σύσκεψη των τριών αρχηγών.
1) Πολιτικός συμβιβασμός
Είναι το σενάριο που απομακρύνει τις κάλπες και δίνει την ευκαιρία στους «τρεις» να οδηγήσουν σε μια νέα αφετηρία την κυβερνητική συνεργασία. Ωστόσο, μέχρι το βράδυ της Κυριακής, ένας συμβιβασμός δεν φαινόταν πιθανός, καθώς τόσο το Μέγαρο Μαξίμου όσο και το μέτωπο Ιπποκράτους - Αγίου Κωνσταντίνου επέμεναν στις δικές τους κόκκινες γραμμές.
2) Συµβιβασµός µέσω του ΣτΕ
Η προσφυγή της ΠΟΣΠΕΡΤ στο Συμβούλιο της Επικρατείας για αναστολή της υπουργικής απόφασης που καταργεί την ΕΡΤ, εάν γίνει αποδεκτή, θα μπορούσε να λύσει στην παρούσα φάση τον γόρδιο δεσμό. Η δικαστική απόφαση αναμένεται να εκδοθεί την Τρίτη και αν ανασταλεί το λουκέτο στην ΕΡΤ, τότε μπορεί η τρικομματική κυβέρνηση να προχωρήσει στη δημιουργία του νέου φορέα με την ΕΡΤ εν λειτουργία.
Σε αυτή την περίπτωση, η κυβέρνηση θα μπορεί να λέει ότι δεν υπαναχώρησε, αλλά σεβάστηκε τη δικαστική απόφαση. Είναι προφανές ότι δικαστική αναστολή στο λουκέτο δεν αφήνει αλώβητη την κυβέρνηση, αλλά επιτρέπει στον κυβερνητικό συνασπισμό να ξεφύγει από τη μεγάλη διελκυστίνδα. Στη βάση αυτή, δεν αποκλείεται οι τρεις αρχηγοί να μεταθέσουν τις τελικές αποφάσεις για τις επόμενες ημέρες, αναμένοντας τη δικαστική κρίση.
3) Αδιέξοδο και αποχώρηση ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ
Με τις δύο πλευρές αμετακίνητες, μια πιθανή εξέλιξη είναι να ανακοινώσουν οι κ. Βενιζέλος και Κουβέλης ότι ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ αποχωρούν από το κυβερνητικό σχήμα, αίροντας την εμπιστοσύνη τους και στον κ. Σαμαρά. Μια τέτοια εξέλιξη οδηγεί σε επιμέρους σενάρια, μέσω της Βουλής, ενώ στο τέλος της διαδρομής προβάλλουν οι πρόωρες κάλπες:
- Μία από τις επόμενες κινήσεις των κ. Βενιζέλου και Κουβέλη θα μπορούσε να είναι η παροχή ψήφου εμπιστοσύνης από ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ σε ένα νέο κυβερνητικό σχήμα με τη συμμετοχή της ΝΔ, αλλά με αλλαγή πρωθυπουργού. Το ενδεχόμενο θεωρείται μάλλον απίθανο, όχι γιατί δεν συζητείται στο εσωτερικό των δύο εταίρων, αλλά επειδή δεν διαφαίνεται από πουθενά απειλή της συνοχής της ΝΔ και εσωκομματική αμφισβήτηση του κ. Σαμαρά.
- Η αποχώρηση ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ δεν οδηγεί αυτοδικαίως σε εκλογές, καθώς η κυβέρνηση Σαμαρά θα μπορούσε να συνεχίσει, για κάποιο διάστημα τουλάχιστον, την πορεία της ως κυβέρνηση μειοψηφίας, επενδύοντας κάθε φορά που θα προωθεί ένα νομοσχέδιο στο να διαμορφωθούν διαφορετικές πλειοψηφίες στη Βουλή. Ένα τέτοιο σχήμα, ωστόσο, εκτιμάται ότι θα έχει σύντομη ημερομηνία λήξης και σχεδόν μηδενική ανοχή για δύσκολες αποφάσεις.
- Μια τρίτη επιλογή μετά την αποχώρηση ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ είναι η συγκρότηση νέου κυβερνητικού σχήματος από τον κ. Σαμαρά με συνεργασία των Ανεξάρτητων Ελλήνων και ορισμένων ανεξάρτητων βουλευτών ή κάποιων βουλευτών που βρίσκονται σήμερα σε άλλα κόμματα. Υπό συνθήκες θα μπορούσε ένα τέτοιο σχήμα να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, καθώς ΝΔ (125) και Ανεξάρτητοι Έλληνες (18) μαζί με τους προερχόμενους από τα δύο κόμματα συγκεντρώνουν 150 έδρες. Το κόμμα Καμμένου, πάντως, όχι μόνο δεν συζητά σύμπλευση με τη ΝΔ, αλλά επιδιώκει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις συγκεντρώσεις στον περίβολο του Ραδιομεγάρου.
4) Αδιέξοδο και παραίτηση της κυβέρνησης
Η εξέλιξη αυτή οδηγεί ουσιαστικά σε πρόωρη προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία. Εάν οι τρεις αρχηγοί κινηθούν στη γραμμή της πλήρους ρήξης το βράδυ της Δευτέρας και ο κ. Σαμαράς υποβάλει την παραίτηση της κυβέρνησής του, οι πρόωρες εκλογές θα έχουν σχεδόν προεξοφληθεί.
Κατ' εφαρμογή του Συντάγματος, θα ακολουθήσει ένας κύκλος διερευνητικών εντολών από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας προς τους (τρεις πρώτους) πολιτικούς αρχηγούς και κατόπιν θα αναζητηθεί το ενδεχόμενο να προκύψει μια οικουμενική κυβέρνηση, αλλά από τη στιγμή που η ΝΔ και ο κ. Σαμαράς δεν θα επιθυμούν συνεργασίες με άλλους εταίρους, η διάλυση της Βουλής και οι κάλπες είναι μονόδρομος.
Οι αριθμητικοί συσχετισμοί δείχνουν ότι χωρίς τη συμμετοχή της ΝΔ δεν μπορεί να προκύψει κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή, εκτός κι αν κάποιοι βάλουν στο κυβερνητικό παιχνίδι τη Χρυσή Αυγή. Οι έδρες ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και ΚΚΕ δεν αρκούν για συγκρότηση μιας πλειοψηφίας με κεντροαριστερό πρόσημο.
Η διαδικασία των διερευνητικών εντολών, εξάλλου, μπορεί να ξεπεραστεί από τη στιγμή που οι τρεις εταίροι προκρίνουν την άμεση προσφυγή στις κάλπες. Σε αυτή την περίπτωση ο κ. Σαμαράς θα ζητήσει από τον κ. Παπούλια εκλογές για μείζονα εθνικό λόγο και το διάταγμα διάλυσης της Βουλής θα υπογραφεί από όλα τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου - συνεπώς και από τα τρία κόμματα.
5) Αίτηµα Σαµαρά για ψήφο εµπιστοσύνης
Εάν οι τρεις αρχηγοί δεν βρουν τη χρυσή τομή, αλλά δεν τραβήξουν άμεσα το χαλί κάτω από τα πόδια της κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός πιθανότατα θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, εμμένοντας στο κλείσιμο της ΕΡΤ. Εναλλακτικά, θα αναγάγει σε ψήφο εμπιστοσύνης την ψηφοφορία του νόμου για τη σύσταση του νέου ραδιοτηλεοπτικού φορέα.
Αντιστοίχως πρόταση μομφής μπορεί να υποβληθεί από την πλευρά της αντιπολίτευσης (με την υπογραφή τουλάχιστον 50 βουλευτών). Εάν η κυβέρνηση δεν λάβει ψήφο εμπιστοσύνης ή υπερψηφισθεί από 151 βουλευτές μια πρόταση μομφής, τότε ανοίγει εκ νέου ο κύκλος των διερευνητικών εντολών - που βάσει των σημερινών συσχετισμών στη Βουλή οδηγεί σε πρόωρες εκλογές.
λένε «ναι» στην αναδιάρθρωση, αλλά με ανοιχτή τη δημόσια ραδιοτηλεόραση.
Δεδομένης της πολιτικής κατάστασης, πέντε είναι τα σενάρια για την επόμενη ημέρα. Σύμφωνα με Τα Νέα, δύο συμβιβασμοί και τρία αδιέξοδα, που οδηγούν και σε πρόωρες εκλογές, συνοδεύουν τη σύσκεψη των τριών αρχηγών.
1) Πολιτικός συμβιβασμός
Είναι το σενάριο που απομακρύνει τις κάλπες και δίνει την ευκαιρία στους «τρεις» να οδηγήσουν σε μια νέα αφετηρία την κυβερνητική συνεργασία. Ωστόσο, μέχρι το βράδυ της Κυριακής, ένας συμβιβασμός δεν φαινόταν πιθανός, καθώς τόσο το Μέγαρο Μαξίμου όσο και το μέτωπο Ιπποκράτους - Αγίου Κωνσταντίνου επέμεναν στις δικές τους κόκκινες γραμμές.
2) Συµβιβασµός µέσω του ΣτΕ
Η προσφυγή της ΠΟΣΠΕΡΤ στο Συμβούλιο της Επικρατείας για αναστολή της υπουργικής απόφασης που καταργεί την ΕΡΤ, εάν γίνει αποδεκτή, θα μπορούσε να λύσει στην παρούσα φάση τον γόρδιο δεσμό. Η δικαστική απόφαση αναμένεται να εκδοθεί την Τρίτη και αν ανασταλεί το λουκέτο στην ΕΡΤ, τότε μπορεί η τρικομματική κυβέρνηση να προχωρήσει στη δημιουργία του νέου φορέα με την ΕΡΤ εν λειτουργία.
Σε αυτή την περίπτωση, η κυβέρνηση θα μπορεί να λέει ότι δεν υπαναχώρησε, αλλά σεβάστηκε τη δικαστική απόφαση. Είναι προφανές ότι δικαστική αναστολή στο λουκέτο δεν αφήνει αλώβητη την κυβέρνηση, αλλά επιτρέπει στον κυβερνητικό συνασπισμό να ξεφύγει από τη μεγάλη διελκυστίνδα. Στη βάση αυτή, δεν αποκλείεται οι τρεις αρχηγοί να μεταθέσουν τις τελικές αποφάσεις για τις επόμενες ημέρες, αναμένοντας τη δικαστική κρίση.
3) Αδιέξοδο και αποχώρηση ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ
Με τις δύο πλευρές αμετακίνητες, μια πιθανή εξέλιξη είναι να ανακοινώσουν οι κ. Βενιζέλος και Κουβέλης ότι ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ αποχωρούν από το κυβερνητικό σχήμα, αίροντας την εμπιστοσύνη τους και στον κ. Σαμαρά. Μια τέτοια εξέλιξη οδηγεί σε επιμέρους σενάρια, μέσω της Βουλής, ενώ στο τέλος της διαδρομής προβάλλουν οι πρόωρες κάλπες:
- Μία από τις επόμενες κινήσεις των κ. Βενιζέλου και Κουβέλη θα μπορούσε να είναι η παροχή ψήφου εμπιστοσύνης από ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ σε ένα νέο κυβερνητικό σχήμα με τη συμμετοχή της ΝΔ, αλλά με αλλαγή πρωθυπουργού. Το ενδεχόμενο θεωρείται μάλλον απίθανο, όχι γιατί δεν συζητείται στο εσωτερικό των δύο εταίρων, αλλά επειδή δεν διαφαίνεται από πουθενά απειλή της συνοχής της ΝΔ και εσωκομματική αμφισβήτηση του κ. Σαμαρά.
- Η αποχώρηση ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ δεν οδηγεί αυτοδικαίως σε εκλογές, καθώς η κυβέρνηση Σαμαρά θα μπορούσε να συνεχίσει, για κάποιο διάστημα τουλάχιστον, την πορεία της ως κυβέρνηση μειοψηφίας, επενδύοντας κάθε φορά που θα προωθεί ένα νομοσχέδιο στο να διαμορφωθούν διαφορετικές πλειοψηφίες στη Βουλή. Ένα τέτοιο σχήμα, ωστόσο, εκτιμάται ότι θα έχει σύντομη ημερομηνία λήξης και σχεδόν μηδενική ανοχή για δύσκολες αποφάσεις.
- Μια τρίτη επιλογή μετά την αποχώρηση ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ είναι η συγκρότηση νέου κυβερνητικού σχήματος από τον κ. Σαμαρά με συνεργασία των Ανεξάρτητων Ελλήνων και ορισμένων ανεξάρτητων βουλευτών ή κάποιων βουλευτών που βρίσκονται σήμερα σε άλλα κόμματα. Υπό συνθήκες θα μπορούσε ένα τέτοιο σχήμα να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, καθώς ΝΔ (125) και Ανεξάρτητοι Έλληνες (18) μαζί με τους προερχόμενους από τα δύο κόμματα συγκεντρώνουν 150 έδρες. Το κόμμα Καμμένου, πάντως, όχι μόνο δεν συζητά σύμπλευση με τη ΝΔ, αλλά επιδιώκει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις συγκεντρώσεις στον περίβολο του Ραδιομεγάρου.
4) Αδιέξοδο και παραίτηση της κυβέρνησης
Η εξέλιξη αυτή οδηγεί ουσιαστικά σε πρόωρη προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία. Εάν οι τρεις αρχηγοί κινηθούν στη γραμμή της πλήρους ρήξης το βράδυ της Δευτέρας και ο κ. Σαμαράς υποβάλει την παραίτηση της κυβέρνησής του, οι πρόωρες εκλογές θα έχουν σχεδόν προεξοφληθεί.
Κατ' εφαρμογή του Συντάγματος, θα ακολουθήσει ένας κύκλος διερευνητικών εντολών από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας προς τους (τρεις πρώτους) πολιτικούς αρχηγούς και κατόπιν θα αναζητηθεί το ενδεχόμενο να προκύψει μια οικουμενική κυβέρνηση, αλλά από τη στιγμή που η ΝΔ και ο κ. Σαμαράς δεν θα επιθυμούν συνεργασίες με άλλους εταίρους, η διάλυση της Βουλής και οι κάλπες είναι μονόδρομος.
Οι αριθμητικοί συσχετισμοί δείχνουν ότι χωρίς τη συμμετοχή της ΝΔ δεν μπορεί να προκύψει κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή, εκτός κι αν κάποιοι βάλουν στο κυβερνητικό παιχνίδι τη Χρυσή Αυγή. Οι έδρες ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ και ΚΚΕ δεν αρκούν για συγκρότηση μιας πλειοψηφίας με κεντροαριστερό πρόσημο.
Η διαδικασία των διερευνητικών εντολών, εξάλλου, μπορεί να ξεπεραστεί από τη στιγμή που οι τρεις εταίροι προκρίνουν την άμεση προσφυγή στις κάλπες. Σε αυτή την περίπτωση ο κ. Σαμαράς θα ζητήσει από τον κ. Παπούλια εκλογές για μείζονα εθνικό λόγο και το διάταγμα διάλυσης της Βουλής θα υπογραφεί από όλα τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου - συνεπώς και από τα τρία κόμματα.
5) Αίτηµα Σαµαρά για ψήφο εµπιστοσύνης
Εάν οι τρεις αρχηγοί δεν βρουν τη χρυσή τομή, αλλά δεν τραβήξουν άμεσα το χαλί κάτω από τα πόδια της κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός πιθανότατα θα ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, εμμένοντας στο κλείσιμο της ΕΡΤ. Εναλλακτικά, θα αναγάγει σε ψήφο εμπιστοσύνης την ψηφοφορία του νόμου για τη σύσταση του νέου ραδιοτηλεοπτικού φορέα.
Αντιστοίχως πρόταση μομφής μπορεί να υποβληθεί από την πλευρά της αντιπολίτευσης (με την υπογραφή τουλάχιστον 50 βουλευτών). Εάν η κυβέρνηση δεν λάβει ψήφο εμπιστοσύνης ή υπερψηφισθεί από 151 βουλευτές μια πρόταση μομφής, τότε ανοίγει εκ νέου ο κύκλος των διερευνητικών εντολών - που βάσει των σημερινών συσχετισμών στη Βουλή οδηγεί σε πρόωρες εκλογές.