Μετά από δύσκολες διαπραγματεύσεις που έδειξαν τον διχασμό που επικρατεί στους κόλπους της ΕΕ, οι ευρωπαίοι ηγέτες υποσχέθηκαν να επιταχύνουν τη δημιουργία της αναβαθμισμένης Frontex και καλούνται να αποφασίσουν επί του θέματος μέσα στο επόμενο εξάμηνο.
Επίσης, κάλεσαν εκ νέου τους... εαυτούς τους να εφαρμόσουν μέτρα για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες αποφασίστηκε ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει να συμφωνήσουν μέχρι τα μέσα του 2016 πάνω στις λεπτομέρειες για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
Κάποιοι ευρωπαίοι ηγέτες, ανάμεσά τους και ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δήλωσαν ότι θα ήθελαν να αφαιρεθεί αμφιλεγόμενο τμήμα της πρότασης που θα δίνει στις Βρυξέλλες δικαίωμα επέμβασης ακόμη και χωρίς τη συγκατάθεση κράτους-μέλους. Ωστόσο, Γερμανία και Γαλλία στήριζαν έντονα την πρόταση της Κομισιόν.
Όπως αναφέρει η Σύνοδος στα συμπεράσματά χαρακτηριστικά, «το Συμβούλιο πρέπει να εξετάσει γρήγορα τις προτάσεις της Επιτροπής της 15ης Δεκεμβρίου για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, την αναθεώρηση του Κώδικα Σένγκεν, το εθελοντικό πρόγραμμα επανεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία» και «πρέπει να υιοθετήσει τη θέση του ως προς την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή κατά τη διάρκεια της Ολλανδικής Προεδρίας».
Επιπλέον, καλείται η Επιτροπή να παρουσιάσει γρήγορα την αναθεώρηση της συμφωνίας του Δουβλίνου, σημειώνοντας ότι «στο μεταξύ οι υπάρχοντες κανόνες πρέπει να εφαρμόζονται».
Στα συμπεράσματα υπογραμμίζεται ότι η εφαρμογή της γενικότερης στρατηγικής για το περιορισμό των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη είναι μέχρι στιγμής μη ικανοποιητική και «πρέπει να επιταχυνθεί».
Η αδυναμία προστασίας των εξωτερικών συνόρων της Σένγκεν, τα προβλήματα στη λειτουργία των hot spots, η μη εφαρμογή του συστήματος μετεγκατάστασης και των συμφωνιών επανεισδοχής αποτελούν, μεταξύ άλλων, τα σημεία στα οποία επισημαίνεται πως τα κράτη μέλη και τα ευρωπαϊκά όργανα πρέπει να λάβουν δράση «επειγόντως».
Τέλος, σύμφωνα με τα συμπεράσματα, πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του Φεβρουαρίου η Προεδρία, η Επιτροπή και η Υπάτη Εκπρόσωπος πρέπει να καταθέσουν έκθεση που θα παρουσιάζει τη γενικότερη πρόοδο σε όλα τα επιμέρους ζητήματα.
Λίγο μετά το τέλος της Συνόδου, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και Ντόναλντ Τουσκ υπογράμμισαν εκ νέου την ανάγκη αποτελεσματικότερης φύλαξης των συνόρων της ζώνης Σένγκεν.
Ο πρόεδρος Τουσκ δήλωσε σχετικά αισιόδοξος μετά την σημερινή συνεδρίαση και τόνισε ότι οι πάντες συμφωνούν πως τα ευρωπαϊκά σύνορα δεν πρέπει να μένουν απροστάτευτα.
Σε ό,τι αφορά την Τουρκία, ο Τουσκ ανέφερε ότι είναι ακόμη νωρίς για να εξαχθούν συμπεράσματα σε σχέση με την εφαρμογή των μέτρων που η κυβέρνηση της Άγκυρας έχει υποσχεθεί ότι θα λάβει.
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε ικανοποιημένος από την θετική υποδοχή των προτάσεων που πρόσφατα υπέβαλε η Ευρωπαΐκή Επιτροπή για τη δημιουργία μίας νέας ευρωπαϊκής υπηρεσίας φύλαξης των ευρωπαϊκών συνόρων η οποία θα αντικαταστήσει την Frontex. Δήλωσε, επίσης, ικανοποιημένος από την απόφαση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων να συμφωνήσουμε επί της προτάσεως της Επιτροπής έως τον Ιούλιο του 2016.
Ο πρόεδρος της επιτροπής ανέφερε ότι χωρίς αμφιβολία υπάρχει καθυστέρηση στην εφαρμογή των αποφάσεων που έχουν υιοθετηθεί.
Τι έγινε στη «μίνι Σύνοδο»
Ο διχασμός που επικράτησε στη Σύνοδο για το μέλλον της Σένγκεν, την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και την επαναφορά των εσωτερικών ελέγχων είχε διαφανεί ήδη από τη «μίνι Σύνοδο» με την Τουρκία που πραγματοποιήθηκε πριν από τη Σύνοδο Κορυφής.
Η Άνγκελα Μέρκελ ηγήθηκε της μίνι-Συνόδου, στην οποία συμμετείχαν Αυστρία, Γερμανία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Γαλλία, Σουηδία, Φιλανδία, Ολλανδία, Σλοβενία, Ελλάδα και Τουρκία.
Στόχος είναι η καθιέρωση μόνιμου μηχανισμού επανεγκατάστασης στην ΕΕ κατευθείαν από την Τουρκία για τους πρόσφυγες σε εθελοντική βάση. Είναι αξιοσημείωτο ότι βρέθηκαν μόνο οκτώ «πρόθυμοι» από τα 28 κράτη-μέλη.
Η απόφαση να συζητηθεί το θέμα σε εθελοντική βάση, δείχνει ότι η γερμανίδα καγκελάριος έχει εγκαταλείψει προς το παρόν την σκέψη ότι θα βρεθεί λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σημειώνει ο Guardian.
Οι αριθμοί που έχουν τεθεί στο τραπέζι έχουν κινηθεί από το φιλόδοξο στο μάλλον ασήμαντο, δεδομένου του μεγέθους του προβλήματος. Ενώ πριν από ένα μήνα, το Βερολίνο και οι άλλες χώρες συζητούσαν για επανεγκατάσταση 400.000 - 500.000 προσφύγων απευθείας από την Τουρκία, την Πέμπτη το νούμερο που τέθηκε στο τραπέζι μίλαγε για 50.000 - 80.000 πρόσφυγες.
Η Σύνοδος συνεχίζεται την Παρασκευή
Τη δεύτερη ημέρα της Συνόδου θα πραγματοποιηθεί συζήτηση για την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, επί τη βάσει της έκθεσης των «πέντε Προέδρων» και παρουσία του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.
Στη συνέχεια, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν θέματα που αφορούν την εσωτερική αγορά, την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή.
Επιπλέον, οι «28» θα αναζητήσουν τρόπους για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη καλύτερης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των χωρών-μελών.
Τέλος το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα υιοθετήσει συμπεράσματα για τη Συρία, εκφράζοντας τη στήριξή του στις διεθνείς προσπάθειες που καταβάλλονται για να μπει τέλος στον πόλεμο και για να καταπολεμηθεί η παγκόσμια απειλή από το Ισλαμικό Κράτος.