Όπως ορθά έχει διαπιστωθεί από διάφορες πλευρές, μία από τις γενεσιουργές αιτίες της τραγωδίας στην Ανατολική Αττική ήταν και το διαμορφωμένο από δεκαετίες άναρχο πρότυπο οικιστικής ανάπτυξης.
Ειδικά στη συγκεκριμένη περιοχή, αυτό είχε πάρει και τη μορφή διαμόρφωσης μιας ιδιάζουσας εκδοχής «δασικών πόλεων», όπου συνυπήρχε η κατοίκηση χιλιάδων ανθρώπων με πυκνά και εύφλεκτα μεσογειακού τύπου δάση, σε περιοχές που επειδή δομήθηκαν και πολεοδομήθηκαν ανοργάνωτα, απουσιάζουν προβλέψεις για δρόμους και διεξόδους διαφυγής.
Σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή και την ένταση της συχνότητας εμφάνισης ακραίων καιρικών φαινομένων, οι περιοχές αυτές είναι πραγματικές ωρολογιακές βόμβες για μεγάλες καταστροφές.
Ανάλογα γνωρίσματα μπορούμε να δούμε και σε πολλές άλλες περιοχές, σε όλη την Ελλάδα, που είτε έχουν αντιμετωπίσει σοβαρές καταστροφές είτε βρίσκονται σε κίνδυνο.
Οι περιοχές αυτές διαμορφώθηκαν μέσα από ένα καθεστώς που αντιμετώπισε τη δόμηση μέσα από το φαύλο κύκλο αυθαίρετη δόμηση – νομιμοποίηση – νέος γύρος αυθαίρετης δόμησης – νέες νομιμοποιήσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι νόμοι που υποτίθεται ότι λύνουν το θέμα της αυθαίρετης δόμησης, στην πραγματικότητα είναι νόμοι νομιμοποίησης αυθαιρέτων.
Όλοι διακήρυξαν ότι είναι η «τελευταία ευκαιρία», αλλά στην πραγματικότητα πάντοτε οι εκάστοτε κυβερνήσεις έκλειναν το μάτι μπορούσε να έρθει και επόμενη ρύθμιση.
Με διακομματική συναίνεση αυτοδιοικητικοί παράγοντες και εκπρόσωποι όλων κομμάτων, έσπευδαν να πιέσουν για νέες εντάξεις, διαδικασίες νομιμοποίησης, «εξαιρέσεις».
Άλλωστε, πάντα μπορούσαν να επισημάνουν ότι η αυθαίρετη δόμηση μπορούσε να είναι και παράγοντας «ανάπτυξης», καθώς συντηρούσε την οικοδομική βιομηχανία και τις οικοδομικές δραστηριότητες γύρω από την παραθεριστική κατοικία.
Επιπλέον, κάθε κύκλος νομιμοποίησης ή «τακτοποίησης αυθαιρέτων» ήταν και ένας πολύ βολικός τρόπος είσπραξης χρημάτων για τον κρατικό κορβανά που ήταν δύσκολο για αλλεπάλληλες κυβερνήσεις να περιφρονήσουν.
Αυτό επίσης μπορεί να εξηγήσεις γιατί άργησε τόσα χρόνια η διαδικασία για τη διαμόρφωση και κύρωση των δασικών χαρτών, που θα έδινε τη δυνατότητα να κατοχυρωθεί με έναν οριστικό τρόπο το ποιες είναι οι δασικές εκτάσεις.
Στο όνομα των επενδύσεων
Τα Μνημόνια είναι και αυτά μέρος του προβλήματος. Παρότι οι δασικοί χάρτες και σχετικά ζητήματα πολεοδόμησης και χωροθέτησης περιλαμβάνονται στις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας, την ίδια στιγμή έβαλαν στο στόχαστρο την περιβαλλοντική, πολεοδομική και αρχαιολογική νομοθεσία της χώρας.
Στο όνομα της απελευθέρωσης των επενδύσεων και της επιχειρηματικής δράσης επιχειρήθηκε να αρθούν διάφορα εμπόδια, που δεν ήταν μόνο γραφειοκρατικά αλλά και αφορούσαν όντως την προστασία του περιβάλλοντος, των δασών και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σκοπός τους η πιο εύκολη αδειοδότηση τουριστικών, εμπορικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων. Όμως, πιο εύκολη αδειοδότηση σημαίνει μειωμένος έλεγχος και αυτό εγκυμονεί τον κίνδυνο εξ αποτελέσματος να διευκολύνει την αυθαίρετη δόμηση, πέραν φυσικά του κινδύνου από περιβαλλοντικά επιβαρυντικά «επενδυτικά σχέδια».
Ο ΣΥΡΙΖΑ παρότι ως αντιπολίτευση είχε στηλιτεύσει αρκετές από αυτές τις μεταλλαγές στην περιβαλλοντική και πολεοδομική νομοθεσία, όταν ανέβηκε στην εξουσία, δεν άλλαξε πολιτική.
Οι νόμοι που περιορίζουν τους περιβαλλοντικούς ελέγχους και απλουστεύουν την αδειοδότηση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων παρέμειναν σε ισχύ, ενώ οι παρεμβάσεις που έκανε σε ζητήματα αυθαίρετης δόμησης δεν διαφέρουν στον πυρήνα τους από τις προηγούμενες.
Γιατί και ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να προσφέρει ρυθμίσεις τακτοποίησης αυθαιρέτων και μάλιστα και με εκπτώσεις, όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις, ενώ ακόμη και στο ζήτημα των δασικών χαρτών, που διακηρύσσει ότι τους επιτάχυνε, την ίδια στιγμή μέσω των λεγόμενων «οικιστικών πυκνώσεων» στην πραγματικότητα αναδρομικά νομιμοποιεί μορφές αυθαίρετης δόμησης των προηγούμενων δεκαετιών.
Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και σε ζητήματα όπως οι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων μπορεί να ανακοίνωσε την επιτάχυνση των διαδικασιών για όσα αυθαίρετα υπάρχουν τελεσίδικες αποφάσεις και τα οποία μπορούσε να είχε κατεδαφίσει ήδη, όμως την ίδια στιγμή ο γενικός τόνος είναι: «δεν μπορούμε και να γκρεμίσουμε όλα όσα χτίστηκαν, το βασικό είναι από εδώ και πέρα».
Μπλόκο στις μπουλντόζες
Άλλωστε, το παράδειγμα το είχε δώσει ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ και τα στελέχη του όταν το 2015, εν μέσω της προεκλογικής εκστρατείας για τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, απέτρεψαν κατεδάφιση αυθαιρέτων στην περιοχή της Ραφήνας, με το επίσημο όργανο του ΣΥΡΙΖΑ, την εφημερίδα «Αυγή» να παρουσιάζει με τον ακόλουθο τρόπο την είδηση: «Διμοιρίες ΜΑΤ, ασθενοφόρα, λιποθυμίες και μπουλντόζες έτοιμες να “καταπιούν” την περιουσία των κατοίκων μπροστά στα μάτια τους, συνέθεταν την εικόνα χθες στα Περιβολάκια Ραφήνας. Τελικά η κατεδάφιση αποτράπηκε μετά από συντονισμένες προσπάθειες του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργου Πάντζα».
Η κυβέρνηση ενός κόμματος που κάποτε θεώρησε «ηρωική» την αποτροπή μιας κατεδάφισης δύσκολα μπορεί να πείσει ότι έχει την πολιτική βούληση να κάνει τις ανατροπές και τις τομές που θα σώσουν ό,τι έχει απομείνει από τον δασικό πλούτο της χώρας.
in.gr